Phiên họpUỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án Luật Thanh tra (sửa đổi) .

Đó là lưu ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại kết luận về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi) vừa được Tống thư ký Quốc hội  Bùi Văn Cường thông báo.

Đây là dự án luật đã được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trong phiên họp thứ 10, ngày 18/4 vừa qua.

Thẩm tra dự án luật này, Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị cần phân biệt rõ ràng hơn trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước với trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan thanh tra, trưởng đoàn thanh tra.

Vì thực tế cho thấy, nhiều trường hợp những hạn chế về hiệu quả của hoạt động thanh tra có nguyên nhân do sự không rạch ròi trách nhiệm giữa Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan thanh tra.

Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị xem xét lại quy định người ra kết luận thanh tra phải báo cáo, xin ý kiến Thủ trưởng cơ quan quản lý trước khi ký kết luận thanh tra theo hướng lược bỏ quy định này.

Kết luận của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ, cần phân định rõ trách nhiệm giữa Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước với trách nhiệm của người ra quyết định thanh tra, Trưởng đoàn thanh tra, bảo đảm từng chủ thể thực hiện đúng nhiệm vụ, quyền hạn của mình, tránh can thiệp làm ảnh hưởng đến tính khách quan, chính xác của kết luận thanh tra.

Quy định cơ chế, quy trình thủ tục ban hành kết luận thanh tra bảo đảm chặt chẽ, đúng pháp luật, đúng thực tế thanh tra, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội lưu ý. 

Theo kết luận, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành giữ mô hình hệ thống tổ chức cơ quan thanh tra 3 cấp như hiện hành gồm Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh và Thanh tra huyện. Tiếp tục nghiên cứu, làm rõ, lập luận đầy đủ, thuyết phục nội dung còn có ý kiến khác nhau về mô hình tổ chức Thanh tra huyện để báo cáo Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Đồng thời, nghiên cứu, bổ sung trong Luật Thanh tra quy định về nhiệm vụ phòng, chống tiêu cực của cơ quan thanh tra để thực hiện trách nhiệm là cơ quan đầu mối trong thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo đúng Kết luận tại phiên họp thứ 21 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Tổng thư ký Quốc hội cũng cho biết, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tán thành quy định trong Luật về việc thành lập Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ, Thanh tra sở và thanh tra chuyên ngành ở một số cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác của Nhà nước.

Việc thành lập các cơ quan thanh tra này phải bảo đảm nguyên tắc không “dàn đều”, không phải tất cả các Tổng cục, Cục thuộc Bộ, Sở, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác của Nhà nước đều thành lập cơ quan thanh tra chuyên ngành; nghiên cứu quy định cụ thể trong Luật về tiêu chí, nguyên tắc thành lập các cơ quan thanh tra này, đồng thời, phân định rõ thẩm quyền giữa các cơ quan thanh tra.

Quá trình hoàn thiện hồ sơ dự án Luật trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 3 (tháng 5/2022), Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn yêu cầu quy định rõ cơ chế phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan thanh tra, kiểm toán nhà nước trong việc xây dựng định hướng, kế hoạch thanh tra, kế hoạch hoạt động của Kiểm toán nhà nước.

Quy định này nhằm lược bỏ ngay từ đầu những nội dung, đối tượng thanh tra, kiểm toán có nguy cơ dẫn đến chồng chéo, trùng lặp, bảo đảm từng cơ quan thực hiện hiện đúng chức năng, nhiệm vụ được giao, hỗ trợ lẫn nhau và sử dụng kết quả của nhau trong những trường hợp cần thiết; chỉnh lý quy định về xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra và hoạt động kiểm toán nhà nước để bảo đảm thống nhất với quy định của Luật Kiểm toán nhà nước.

Kết luận cũng nêu yêu cầu nghiên cứu, bổ sung trong Luật quy định về việc xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ công tác thanh tra; ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong hoạt động thanh tra; xây dựng chuẩn mực thanh tra để bảo đảm cho hoạt động thanh tra chất lượng, hiệu quả, khả thi, đúng pháp luật, công khai, minh bạch.