Vẽ lại bức tranh ngành chứng khoán

CTCP Chứng khoán LPBank (LPBS) vừa công bố kế hoạch chào bán tối đa 878 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, thời gian đăng ký từ 15/9 đến 15/10. Nếu thành công, vốn điều lệ sẽ tăng từ 3.888 tỷ đồng lên 12.668 tỷ đồng.

Đầu năm 2023, LPBS chỉ là công ty nhỏ với vốn 250 tỷ đồng. Đến quý I/2024, sau khi phát hành hơn 363 triệu cổ phiếu, vốn tăng lên 3.888 tỷ đồng. Với kế hoạch mới, LPBS sẽ lọt nhóm công ty vốn lớn hàng đầu, ghi dấu sự tăng trưởng thần tốc khi vốn điều lệ tăng gấp 50 lần trong 2 năm.

CTCP Chứng khoán Tiên Phong (TPS, mã ORS) cũng được cổ đông thông qua phương án chào bán 287,9 triệu cổ phiếu cho TPBank với giá 12.500 đồng/cổ phiếu, đưa vốn từ 3.360 tỷ đồng lên 6.240 tỷ đồng.

Một trường hợp khác là CTCP Chứng khoán KAFI, vừa chào bán thành công 250 triệu cổ phần, thu về 2.500 tỷ đồng, nâng vốn từ 5.000 tỷ đồng lên 7.500 tỷ đồng. KAFI đặt mục tiêu đưa cổ phiếu lên UPCoM trong quý IV/2025 và tiếp tục tăng vốn lên 15.000 tỷ đồng, quy mô ngang ngửa các công ty lớn nhất ngành.

Không chỉ các doanh nghiệp tầm trung, những “ông lớn” cũng tăng tốc. Ngày 25/9 tới, CTCP Chứng khoán SSI sẽ họp Đại hội cổ đông bất thường để bàn phương án chào bán gần 415,6 triệu cổ phiếu với giá 15.000 đồng/cổ phiếu. Nếu thành công, vốn điều lệ SSI sẽ tăng từ 20.779 tỷ đồng lên gần 24.935 tỷ đồng.

Kế hoạch IPO của một số công ty cũng hứa hẹn thay đổi cục diện. CTCP Chứng khoán VPBank (VPBankS) dự kiến phát hành tối đa 375 triệu cổ phiếu, nâng vốn từ 15.000 tỷ đồng lên 18.750 tỷ đồng. Trong khi đó, CTCP Chứng khoán VPS sẽ phát hành 710 triệu cổ phiếu thưởng, tăng vốn từ 5.700 tỷ đồng lên 12.800 tỷ đồng trước thềm IPO.

CTCP Chứng khoán Kỹ thương (TCBS) hiện là công ty có vốn lớn nhất ngành với 23.133 tỷ đồng sau đợt IPO vừa kết thúc. Động thái tăng vốn đồng loạt diễn ra trong bối cảnh thị trường chứng khoán tiến gần “ngưỡng cửa mới” khi được kỳ vọng nâng hạng.

Ngày 12/9/2025, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc đã ký Quyết định 2014/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Mục tiêu là phát triển thị trường thành kênh huy động vốn trung - dài hạn, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường và tăng cường hội nhập quốc tế.

Theo Đề án, mục tiêu ngắn hạn là đáp ứng tiêu chí nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi thứ cấp của FTSE Russell ngay trong năm 2025; dài hạn là đạt chuẩn nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI và mới nổi bậc cao của FTSE Russell vào năm 2030.

FTSE Russell dự kiến công bố báo cáo phân loại quốc gia ngày 7/10/2025 (giờ Mỹ, tức sáng 8/10 tại Việt Nam). Hiện Việt Nam nằm trong danh sách theo dõi và được đánh giá có thể được nâng hạng trong kỳ tới. Thông tin này đã củng cố kỳ vọng và niềm tin nhà đầu tư.

Tiềm năng rộng mở nhưng không cho tất cả

Thị trường chứng khoán Việt Nam được đánh giá đầy tiềm năng cả trung và dài hạn. Ngoài kỳ vọng nâng hạng giúp hút vốn ngoại, động lực nội tại từ mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số cũng là điểm tựa quan trọng.

Ông Nguyễn Anh Khoa, Giám đốc phân tích Chứng khoán Agriseco nhận định, chứng khoán là ngành hưởng lợi lớn nếu thị trường đi lên. Khi thanh khoản cải thiện, các mảng tự doanh, cho vay ký quỹ, môi giới đều tăng trưởng. Theo ông, đây là ngành mang tính “tấn công”, phù hợp khi thị trường bước vào chu kỳ tăng giá.

Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường mới nổi hấp dẫn nhờ tốc độ tăng trưởng GDP cao, dân số trẻ và dòng vốn FDI ổn định.

Tuy vậy, chuyên gia kinh tế Phan Lê Thành Long, CEO AFA Group, lưu ý cơ hội không chia đều. Theo ông, khả năng nắm bắt xu hướng mới sẽ quyết định. Các công ty chỉ duy trì cách làm cũ sẽ khó bứt phá, trong khi doanh nghiệp đổi mới, khai thác công nghệ hay tài sản mã hóa vừa được thí điểm sẽ có nhiều lợi thế.

Nhóm phân tích Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) dự báo, kết quả kinh doanh ngành chứng khoán sẽ cải thiện trên hầu hết các mảng.

Về cho vay ký quỹ (margin), nhờ tăng vốn, dư nợ margin có thể bùng nổ trong nửa cuối năm, được hỗ trợ bởi thanh khoản thị trường và kỳ vọng VN-Index tăng trưởng.

Với nghiệp vụ IB, bảo lãnh phát hành, tư vấn tài chính sẽ khởi sắc khi lãi suất quốc tế hạ nhiệt, các thương vụ M&A quay trở lại. Thị trường IPO cũng hứa hẹn sôi động hơn.

Bên cạnh đó, trái phiếu doanh nghiệp dự kiến phục hồi sau giai đoạn khó khăn 2022-2023, tạo thêm dư địa hoạt động cho công ty chứng khoán.

Một xu hướng mới là sự tham gia mạnh mẽ của công ty chứng khoán vào mảng fintech, tư vấn trực tuyến, ứng dụng AI trong phân tích dữ liệu khách hàng. Đây được coi là hướng đi giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và đa dạng hóa nguồn thu.

Trong bối cảnh toàn cầu, Việt Nam được đánh giá là thị trường mới nổi hấp dẫn nhờ GDP tăng trưởng cao, dân số trẻ, dòng vốn FDI ổn định. Việc nâng hạng sẽ mở ra cơ hội tiếp cận hàng tỷ USD vốn ngoại, đồng thời nâng cao uy tín và vị thế quốc gia.

Tuy nhiên, đi kèm cơ hội là thách thức. Các công ty nhỏ, vốn mỏng, chậm đổi mới sẽ chịu áp lực cạnh tranh gay gắt. Khi cuộc đua tăng vốn ngày càng khốc liệt, chỉ những doanh nghiệp có chiến lược rõ ràng, quản trị tốt và khả năng thích ứng nhanh mới trụ vững.