Trụ sở của Fed tại Washington, DC. Ảnh: AFP

Theo Tạp chí Phố Wall, hai ngày sau khi các hoạt động thị trường chứng khoán đi xuống, Fed đã đưa ra cam kết sẽ can thiệp đáng kể vào thị trường tiền tệ ngắn hạn, cùng với biện pháp nới lỏng định lượng (QE) để kích thích mua trái phiếu.

Đây cũng là mối quan tâm lớn của Fed bởi thị trường trái phiếu Kho bạc là thị trường được giao dịch tích cực và có tính thanh khoản cao nhất trên thế giới, là xương sống cho mọi hoạt động từ giao dịch phòng ngừa rủi ro đến thực hiện chính sách tiền tệ.

Trong một tuyên bố mới đây, chi nhánh Fed tại New York - đơn vị thực hiện các điều hành thị trường của Fed cho rằng, các biện pháp thay đổi trên sẽ được tiến hành để khắc phục những gián đoạn bất thường trong giao dịch trái phiếu Kho bạc do dịch Covid-19 bùng phát.

Fed đã tiến hành các biện pháp cần thiết cho thị trường cho vay ngắn hạn theo chỉ đạo của Chủ tịch Jerome Powell sau khi vị này tham vấn ý kiến các thành viên trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang.

“Đây là một hoạt động đối phó với khủng hoảng toàn diện, cho thấy nỗ lực can thiệp của Fed để thanh khoản không cạn”, ông Ian Shepherdson, chuyên gia kinh tế trưởng về thị trường Mỹ tại tổ chức tư vấn kinh tế Pantheon Macroeconomics nhận định.

“Giờ còn phụ thuộc việc Quốc hội tung gói kích thích tài khóa, càng lớn, càng nhanh thì càng tốt”, chuyên gia Shepherdson nói thêm.

Thực tế, trước khi Fed tuyên bố bơm tiền hỗ trợ thị trường, ông Brian Sack, nguyên trưởng bộ phận điều hành thị trường của chi nhánh Fed tại New York và hiện là giám đốc khối kinh tế tại tập đoàn quản lý phòng hộ D.E. Shaw đã nhận định: “Thị trường tài chính đang không ổn và tình hình thanh khoản đang diễn biến theo hướng cần phải có phản ứng rộng hơn và mạnh hơn từ Fed”.

Việc bơm tiền mặt hay còn gọi là nới lỏng định lượng đã từng được Fed áp dụng thành công trong và sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 nhờ Fed chỉ bung những gói vay ngắn hạn từ 1-3 tháng.

Tuyên bố mới đây của Fed cho thấy cơ quan này vẫn đi theo hướng giải pháp cho khủng hoảng tài chính năm 2008. Fed cho hay sẽ bắt đầu chi 60 tỷ USD mua trái phiếu kho bạc Mỹ ngắn hạn, có thể kỳ hạn 1 năm hoặc dưới 1 năm nhằm hướng đến đa dạng kỳ hạn trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành.

Tuy nhiên, Fed không nói rõ động thái mua vào trái phiếu kho bạc sẽ kéo dài bao lâu, nhiều khả năng động thái này sẽ kéo dài tới cuộc họp chính sách tuần tới.

Các nhà phân tích phố Wall đang kỳ vọng Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất xuống 0%. Tuần trước, Fed đã bất ngờ hạ 0,5% lãi suất về mức từ 1-1,25%.

Giới quản lý tài sản và nhà đầu tư đánh giá tuyên bố can thiệp thị trường bằng các gói vay ngắn hạn của Fed là bước đầu tiên dập tắt các vấn đề liên quan đến bảng cân đối ngắn hạn vốn đã trở nên nghiêm trọng trong tuần qua khi nhiều công ty đều vượt hạn mức tín dụng và rút vốn quay vòng.

“Việc đầu tiên cần làm của Fed là bơm thanh khoản cho các ngân hàng để họ có thể đáp ứng nhu cầu tín dụng, rút vốn và giảm sức ép cho bảng cân đối kế toán, nhưng điều đó cũng chưa khắc phục được vấn đề cốt lõi là chi tiêu tiêu dùng”, ông Keith DeCarlucci, giám đốc tài chính kiêm người sáng lập Quỹ phòng hộ KEAL Capital.

“Các chuyến bay đang bị hủy bỏ và các nhà hàng đang vắng khách, điều này không thể giải quyết bởi bơm thanh khoản. Các doanh nghiệp cần được hỗ trợ thông qua các biện pháp tài khóa để đối mặt với tình trạng doanh thu lao dốc”, ông DeCarlucci nói thêm.

Nhiều nhà đầu tư đánh giá các động thái của Fed sẽ không thành công cho đến khi thị trường có niềm tin rằng Washington sẽ có phản ứng mạnh mẽ hơn đối phó với dịch Covid-19.

Mark Bathgate, chuyên gia đầu tư tại công ty tư vấn kinh doanh Tweeddale Advisors (London) nhận định: “Phản ứng chính sách của Mỹ đối với dịch Covid-19 quá hỗn loạn khiến tình hình nhanh chóng xấu đi”. Dẫn chứng cho điều này, ông Bathgate đặt câu hỏi cho việc chính quyền Trump nỗ lực ngăn chặn virus Covid-19 lây lan  bằng cách áp lệnh cấm người từ châu Âu nhập cảnh sau khi dịch Covid-19 đã lan rộng tại Mỹ.

Động thái bơm tiền của Fed đã không giải quyết được vấn đề cho thị trường trái phiếu thế chấp bởi giao dịch trên thị trường này cải thiện không đáng kể sau tuyên bố bơm tiền của Fed. Trước đó, chênh lệch giữa lãi suất trái phiếu thế chấp cố định 30 năm và trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng lên đáng kể.

“Hiện tại thị trường đã hoàn toàn đóng cửa. Không có bất kỳ đề nghị nào về mua chứng khoán có bảo đảm thế chấp”, Lou Barnes, nhân viên một ngân hàng thế chấp tại thành phố Boulder, bang Colorado.

Kể từ tháng 10/2019, Fed đã chi 60 tỷ USD/tháng để mua trái phiếu kho bạc Mỹ và tái đầu tư 20 tỷ USD/tháng vào chứng khoán Kho bạc thay cho trái phiếu thế chấp đáo hạn.

Nhiều tháng qua, các quan chức Fed cho rằng việc họ mua trái phiếu kho bạc Mỹ không phải là biện pháp nới lỏng định lượng bởi đó hoàn toàn tập trung vào các trái phiếu ngắn hạn và biện pháp này sẽ không có nhiều tác dụng kích thích.

Thị trường chứng khoán Mỹ gần đây liên tục lao dốc và thường đi kèm với hiện tượng giá cả thị trường trái phiếu kho bạc tăng nhưng lợi suất giảm. Điều này khiến các nhà đầu tư phải chuyển hướng từ tài sản rủi ro sang các tài sản an toàn.

Đáng ngại hơn, khi cả thị trường chứng khoán và trái phiếu kho bạc đều hứng chịu làn sóng bán tháo khi xuất hiện dấu hiệu các ngân hàng lớn tìm cách huy động tiền mặt và rút lui khỏi vai trò trung gian tài chính.

Fed đã áp dụng các biện pháp ban đầu để tăng khối lượng cho vay thông qua hợp đồng mua lại (Repo). Cơ quan này cũng công bố kế hoạch tăng cho vay lên hơn 500 tỷ USD so với con số 200 tỷ USD công bố trước đó.

Cụ thể, chi nhánh Fed tại New York hôm 12/3 đã bắt đầu giải ngân gói 500 tỷ USD cho các khoản vay kỳ hạn 3 tháng và sẽ cung cấp 1.000 tỷ USD hỗ trợ vay ngắn hạn là 1 tháng và 3 tháng vào hôm 13/3.

Fed cho biết họ sẽ bơm gói hỗ trợ vay 1.000 tỷ USD theo tuần. Tổng quy mô của thị trường hợp đồng repo qua đêm ước đạt khoảng 1.300 tỷ USD và tổng danh mục tài sản của Fed tuần trước đạt mức 4.200 tỷ USD.