Quốc hội lo, Chính phủ kiên định

Kinh tế Việt Nam đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Báo cáo Quốc hội, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cũng đã nhấn mạnh việc các ngành, lĩnh vực chủ yếu của nền kinh tế phục hồi tốt hơn so với cùng kỳ năm 2016, kinh tế vĩ mô ổn định, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng trưởng ở mức cao, xuất khẩu tăng nhanh…, nhưng tăng trưởng GDP quý I/2017 lại thấp hơn so với cùng kỳ.

Bình luận về con số này, phát biểu khai mạc Kỳ họp thứ ba, Quốc hội Khóa XIV, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã bày tỏ sự lo lắng khi “kinh tế tiếp tục đà tăng trưởng, nhưng chưa bền vững; một số chỉ tiêu cơ bản chưa đạt; sản xuất công nghiệp, nông nghiệp còn gặp nhiều khó khăn”.

Toàn cảnh Kỳ họp thứ ba, Quốc hội Khóa XIV. Ảnh: Đức Thanh

Còn ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, khi đọc báo cáo thẩm tra Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 đã nhấn mạnh việc “tăng trưởng kinh tế chưa thực sự bền vững”, khi tăng trưởng kinh tế quý I năm nay ở mức thấp nhất so với những năm gần đây.

Theo ông Thanh, để đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế 6,7% trong năm nay, các quý còn lại phải tăng trung bình trên 7%, nhưng với điều kiện và tình hình thực tế năm 2017 thì mục tiêu này rất khó thực hiện.

“Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ cần có đánh giá khi tốc độ tăng trưởng GDP giảm sẽ tác động như thế nào đến các chỉ tiêu khác như tỷ lệ nợ công, bội chi ngân sách... Bên cạnh đó, cần phải cân nhắc kỹ lưỡng giải pháp thực hiện việc tăng thêm sản lượng khai thác dầu thô và hoạt động khai khoáng nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng”, ông Thanh nói.

Quốc hội lo tăng trưởng kinh tế không bền vững, Chính phủ cũng nhận thấy thách thức này. Tuy nhiên, báo cáo trước Quốc hội, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình cho biết, thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng cao hơn trong các quý còn lại, quyết tâm đạt chỉ tiêu tăng trưởng GDP cả năm 6,7% như Quốc hội đã đề ra.

Thậm chí, để hiện thực hóa quyết tâm này, ngay chiều tối 22/5, khi ngày làm việc đầu tiên của Kỳ họp thứ ba, Quốc hội Khóa XIV vừa kết thúc, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành về các kịch bản tăng trưởng năm 2017.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng, tăng trưởng kinh tế năm 2017 có ý nghĩa rất quan trọng, ảnh hưởng lớn đến nhiều chỉ số kinh tế vĩ mô khác, nhất là thu - chi và bội chi ngân sách nhà nước, nợ công, việc làm, thu nhập của người lao động. Năm 2017 là năm thứ hai của kế hoạch 5 năm 2016 - 2020, do vậy phải đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,7% để góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu tăng trưởng 5 năm mà Trung ương Đảng và Quốc hội đã đề ra.

Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các phó thủ tướng, các bộ trưởng, người đứng đầu các ngành, theo lĩnh vực công tác được phân công, tập trung chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên giao ban, cập nhật tình hình và chủ động có giải pháp phù hợp, phấn đấu thực hiện được mục tiêu đề ra cho từng ngành, lĩnh vực, bảo đảm đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7%.

Vẫn còn những nỗi lo cũ

Khi đọc báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh đã nhắc đến việc có một số ý kiến đề nghị phải thực hiện các chính sách tháo gỡ khó khăn, nhưng “kiên trì ổn định kinh tế vĩ mô, không quá coi trọng tốc độ tăng trưởng, mà tiếp tục đẩy mạnh thay đổi chất lượng tăng trưởng, bảo đảm bền vững”.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Đức Kiên, đại biểu Quốc hội tỉnh Sóc Trăng cho rằng, đúng là nếu nỗ lực, nền kinh tế có thể đạt mục tiêu tăng trưởng 6,7%, nhưng trong các giải pháp mà Chính phủ đưa ra, có các yếu tố liên quan tới việc triển khai một số dự án quy mô lớn, như cao tốc Bắc - Nam, cũng tính đến chuyện Formosa đi vào hoạt động trong nửa cuối năm nay... “Như vậy, giải pháp thúc đẩy tăng trưởng trong ngắn hạn vẫn là sử dụng đòn bẩy là đầu tư công”, ông Kiên nói.

Điều mà dư luận trông chờ không hẳn là những giải pháp ngắn hạn, mà là giải pháp dài hơi hơn, để nâng cao chất lượng tăng trưởng. Thêm nữa, những điểm nghẽn của nền kinh tế cũng cần được giải quyết.

Lại một lần nữa, nỗi lo nợ công tăng cao, nợ xấu chưa được giải quyết triệt để đã được đề cập. Theo ông Vũ Hồng Thanh, thâm hụt ngân sách và nợ công vẫn đang ở mức cao, tiếp tục gây sức ép trả nợ và tạo rủi ro đối với phát triển bền vững của nền kinh tế.

Theo số liệu mới nhất, tính đến ngày 27/3/2017, tỷ lệ nợ công/GDP là 61,5%, trong đó nợ Chính phủ là 51% GDP, nợ được Chính phủ bảo lãnh 9,8% GDP và nợ chính quyền địa phương 0,7% GDP.

Thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng cao hơn trong các quý còn lại.

Trong khi đó, báo cáo Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cho biết, trong 4 năm (từ 2012 - 2016), toàn hệ thống tổ chức tín dụng đã xử lý được 611.590 tỷ đồng nợ xấu. Và đến cuối năm 2016, Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) đã cùng với các tổ chức tín dụng xử lý được 50.139 tỷ đồng nợ xấu trong tổng số 245.924 tỷ đồng nợ xấu đã mua bằng trái phiếu đặc biệt.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình xử lý nợ xấu. Thêm nữa, tình hình hiện nay, nợ xấu, nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu có nguy cơ tăng trở lại. Thông tin từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 31/12/2016, tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ xấu đã bán cho VAMC chưa xử lý chiếm 5,8% tổng dư nợ cho vay, đầu tư đối với nền kinh tế; nếu tính cả nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu thì tỷ lệ này sẽ là 10,08% tổng dư nợ cho vay, đầu tư đối với nền kinh tế.

Nợ xấu, nợ công là những mối nguy, nếu không sớm được giải quyết, thì hệ lụy tới nền kinh tế là không hề nhỏ. Một khi những tỷ lệ này còn ở mức cao, thì dù tăng trưởng kinh tế có ở mức 6,7% hay cao hơn nữa, thì cũng khó có thể có một nền kinh tế khỏe mạnh.