Lễ khai mạc Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tại Hà Nội sáng 26/1. Ảnh: Quang Vinh

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định: "Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay" và nhấn mạnh quan điểm lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu trong nhiệm kỳ tới và những năm tiếp theo, nhất định đất nước sẽ lập nên kỳ tích phát triển mới.

Chưa bao giờ đất nước có cơ đồ như ngày nay

Trong hơn một giờ trình bày báo cáo, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã làm rõ những điểm nhấn quan trọng tại Văn kiện để Đại hội thảo luận, quyết định.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nêu rõ, chưa có lần nào, Văn kiện Đại hội được làm công phu, bài bản, khoa học, chặt chẽ như lần này và đây là sản phẩm của toàn Đảng, toàn dân.

Tổng kết nhiệm kỳ Đại hội XII và nhìn lại 35 năm Đổi mới, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước khái quát 5 năm qua: nắm bắt thuận lợi, thời cơ, vượt qua thách thức, khó khăn, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đã nỗ lực phấn đấu đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện, tạo nhiều dấu ấn nổi bật.

Kinh tế duy trì tăng trưởng bình quân khoảng 5,9%/năm, chất lượng tăng trưởng được cải thiện, kinh tế vĩ mô ổn định khá vững chắc, các lĩnh vực khoa học, giáo dục, bảo vệ môi trường, phát triển văn hóa có nhiều chuyển biến tích cực và có mặt khá nổi bật.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước khẳng định, những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ Đại hội XII có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ tạo được dấu ấn nổi bật, mà còn góp phần củng cố niềm tin, tạo ra động lực mới, khí thế mới để đưa đất nước bước vào một thời kỳ phát triển mới.

Trước Đại hội, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cũng nhấn mạnh: “Với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể nói rằng, đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế quốc tế như hiện nay. Câu này tôi đã nói nhiều lần. Khi mới nói ra, cũng có ý kiến nói rằng, có khiêm tốn không, có chuẩn không, nhưng thực tế đã chứng minh nên đưa vào Đại hội thảo luận và nếu được thì đưa vào kết luận của Đại hội. Chưa bao giờ đất nước có được cơ đồ, tiềm lực vị thế và uy tín quốc tế như hiện nay”.

Nêu 5 bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn công cuộc Đổi mới, nhất là 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, vị lãnh đạo cao nhất của Đảng nhấn mạnh, trong mọi công việc của Đảng và Nhà nước, phải luôn quán triệt sâu sắc quan điểm "dân là gốc", thật sự tin tưởng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, kiên trì thực hiện phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh, nhân dân là trung tâm, là chủ thể của công cuộc Đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân; lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu, thắt chặt quan hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân; dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa”.

Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước

Báo cáo Đại hội phương hướng nhiệm vụ nhiệm kỳ Đại hội XIII và những năm tiếp theo, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nêu rõ, Đại hội xác định các mục tiêu không chỉ cho nhiệm kỳ tới, mà còn hướng tới những dấu mốc phát triển quan trọng của đất nước trong những thập niên sắp tới. Theo đó, đến năm 2025, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Trong các vấn đề mới, nổi bật tại định hướng lớn bao quát những vấn đề phát triển quan trọng của đất nước 10 năm tới, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, xây dựng và hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững đất nước; hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, chú trọng đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển nền kinh tế số, xã hội số.

Nhiệm kỳ mới, theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, cần tiếp tục nắm vững và xử lý tốt các quan hệ lớn: giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; giữa Nhà nước, thị trường và xã hội; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và nhân dân làm chủ.

"Đặc biệt, mối quan hệ mới được bổ sung lần này là mối quan hệ giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội. Đó là những mối quan hệ lớn, phản ánh các quy luật mang tính biện chứng, những vấn đề lý luận cốt lõi về đường lối đổi mới của Đảng ta, cần tiếp tục được bổ sung, hoàn thiện và phát triển phù hợp với thay đổi của thực tiễn; đòi hỏi chúng ta phải nhận thức đúng và đầy đủ, quán triệt sâu sắc và thực hiện thật tốt, có hiệu quả. Tuyệt đối không được cực đoan, phiến diện", Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước khẳng định: "Với hướng đi đúng đắn, hợp quy luật; ý Đảng hợp với lòng dân; phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khát vọng vươn lên mãnh liệt và ý chí, quyết tâm chính trị cao, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nhất định sẽ lập nên những kỳ tích phát triển mới, vì mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh", vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội, thực hiện thành công tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và ước vọng của toàn dân".

Nghiêm túc tự phê bình trước toàn Đảng, toàn dân

Cuối phiên khai mạc, ông Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XII đã trình bày báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.

Báo cáo nêu rõ, nhiệm kỳ qua, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư là tập thể đoàn kết, thống nhất cao, bản lĩnh, trí tuệ, luôn bám sát các quan điểm, đường lối, đưa ra các quyết sách kịp thời, đúng đắn, phù hợp, giải quyết nhiều vấn đề về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại; xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị.

Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã tập trung lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đẩy mạnh toàn diện công cuộc Đổi mới; thực hiện có hiệu quả cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ; đã phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội XII đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng, có dấu ấn nổi bật, tạo tiền đề thuận lợi cho những nhiệm kỳ tiếp theo.

Tuy nhiên, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhiệm kỳ Đại hội XII còn có một số hạn chế, như việc thể chế hóa, cụ thể hóa một số nghị quyết của Đảng còn chậm; tổ chức thực hiện vẫn còn là khâu yếu. Lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý nhà nước về kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tài nguyên, môi trường còn một số hạn chế, bất cập. Việc triển khai các công trình trọng điểm quốc gia, giải ngân vốn đầu tư công còn chậm. Đời sống một bộ phận nhân dân còn khó khăn. Có lúc, có nơi, việc xây dựng tổ chức thực hiện đường lối, chính sách, pháp luật và thực thi công vụ vẫn còn là khâu yếu; kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm.

"Những thiếu sót, khuyết điểm nêu trên có nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng nguyên nhân quan trọng là do hoạt động, phương thức lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư trên một số lĩnh vực còn hạn chế; chưa tập trung quyết liệt trong lãnh đạo tổ chức thực hiện nghị quyết; trách nhiệm cá nhân người đứng đầu trong một số lĩnh vực, địa phương chưa rõ... Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư xin nghiêm túc tự phê bình trước Đại hội và toàn Đảng, toàn dân về những khuyết điểm, thiếu sót nêu trên", ông Trần Quốc Vượng trình bày.