Cần tuân thủ điều trị khi mắc tiểu đường

Không ăn kiêng, không tập thể dục, chị N.T.M. (44 tuổi) tự dưng sút cân, giảm từ 52kg xuống 42kg không rõ lý do. Chị nhìn trong gương thấy người thon gọn nhưng mặt tái nhợt, không khỏe. Đến khi chị rơi vào mê man và được đưa vào viện cấp cứu.

Ảnh minh họa.

Ths.Hoàng Thị Hồng Linh, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết kết quả đo đường huyết tại giường của chị M. cao gấp 4 lần bình thường, định lượng ceton máu cao hơn 25 lần mức cho phép, kèm rối loạn điện giải.

Người bệnh nhiễm toan ceton do tiểu đường (acid trong máu tăng cao) có thể rơi vào hôn mê nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời. Các biến chứng có thể gặp như: toan máu nặng, rối loạn điện giải, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, thậm chí tử vong.

Chị M. được truyền insulin, bù dịch, bù điện giải, xét nghiệm kiểm tra các chức năng gan, thận, tim, phổi. Người bệnh được nhập viện điều trị và theo dõi đường huyết, tránh tái nhiễm toan ceton, đồng thời xác định type tiểu đường nhằm có phương hướng điều trị bệnh lâu dài tốt nhất.

Kết quả xét nghiệm các chức năng gan, thận, tim của chị chưa bị ảnh hưởng do biến chứng của nhiễm toan ceton. Sau một thời gian, người bệnh có thể chuyển qua sử dụng thuốc viên uống hạ đường huyết, chứ không phải tiêm insulin nữa.

Theo bác sĩ Linh, trước khi mắc tiểu đường type 2, cơ thể đã chịu đựng một quá trình dài của lối sống sinh hoạt, ăn uống không lành mạnh.

Việc người bệnh khám sức khỏe 5 tháng trước nhưng không phát hiện bị tiểu đường có thể do đang trong tình trạng tiền tiểu đường (đường huyết cao nhưng chưa đủ cao để chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường).

Chị M. chia sẻ, thời gian trước khi sụt cân, chị thường xuyên làm việc đến 1 giờ sáng, thức khuya đói bụng, lại thèm bánh ngọt, nước ngọt. Về sau, chị M. ăn không ngon miệng, khát nhiều, uống nước nhiều hơn, sụt cân nhanh chóng.

Theo bác sĩ Linh, insulin là một loại hormone được sản xuất từ tuyến tụy có vai trò giúp glucose (đường) trong máu đi vào tế bào chuyển hóa thành năng lượng.

Người mắc bệnh tiểu đường type 2 khi cơ thể đề kháng insulin, trong khi tiểu đường type 1 cơ thể thiếu hụt insulin, cả hai tình trạng trên khiến cơ thể không vận chuyển glucose vào tế bào để tạo ra năng lượng.

Lúc này, cơ thể sẽ bị thiếu năng lượng hoạt động nên tìm cách bù đắp bằng cách đốt cháy chất béo. Tình trạng sụt cân xảy ra nhiều hơn ở người mắc bệnh tiểu đường type 1, một số trường hợp có thể gặp ở tiểu đường type 2.

Ngoài tình trạng sụt cân nhanh chóng người bệnh có nguy cơ gặp các biến chứng như: mất nước từ trung bình đến nặng, mất cân bằng hormone, yếu cơ bắp, rối loạn điện giải, suy thận, rối loạn ăn uống…

Nếu bạn có triệu chứng sụt cân không rõ nguyên nhân nên đi khám để được kiểm tra và điều trị sớm, tránh biến chứng, chủ động khám tầm soát bệnh tiểu đường thường xuyên, ít nhất 1 năm/lần. Không nên chờ đến khi có triệu chứng mới đi khám, khi đó có thể bệnh đã đi kèm biến chứng nguy hiểm.

Sốt xuất huyết dự báo còn phức tạp

Theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, tại Việt Nam, sốt xuất huyết lưu hành phổ biến tại nhiều tỉnh, TP với số trường hợp mắc hằng năm trên 100.000 ca, trong đó có nhiều bệnh nhân tử vong. Riêng từ đầu năm 2024 đến nay, cả nước đã ghi nhận hơn 22.000 ca mắc, 3 ca tử vong.

Hiện đang bước vào tháng cao điểm của mùa dịch sốt xuất huyết. Dự báo, số mắc và tử vong tiếp tục gia tăng nếu không chủ động, quyết liệt triển khai các biện pháp phòng, chống.

Nhiều năm nay, Hà Nội luôn là địa phương có dịch sốt xuất huyết lưu hành cao. Riêng huyện Đan Phượng là một trong những “điểm nóng” về sốt xuất huyết của TP với nhiều yếu tố nguy cơ như: các công trình xây dựng nhiều, các khu nhà trọ, lán trại tập trung khó kiểm soát, nhiều khu đất bỏ hoang chứa phế thải đọng nước không được xử lý đã tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh đẻ trứng và bọ gậy phát triển.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương cho biết, các khu vực có ổ dịch sốt xuất huyết hằng năm diễn biến phức tạp tập trung ở cả nội thành và ngoại thành. Đặc biệt, các huyện vùng ven tiếp giáp như: Hoài Đức, Đan Phượng, Thanh Trì, Thanh Oai… đều ghi nhận số mắc cao. 

Riêng năm 2023, toàn TP có hơn 40.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết, cao nhất từ trước tới nay. Từ đầu năm 2024 đến ngày 24/5, TP đã ghi nhận 690 ca bệnh tại 30/30 quận, huyện, thị xã (tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2023).

Qua theo dõi, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho rằng, tình hình sốt xuất huyết năm nay vẫn có những diễn biến phức tạp, trong khi công tác phòng, chống còn nhiều khó khăn.

Ngoài điều kiện khí hậu nắng nóng, mưa nhiều, vệ sinh môi trường chưa tốt, còn có nguyên nhân là do người dân ngoại tỉnh đến thuê trọ tại khu vực nội thành, các huyện ven nội đô rất lớn. Đây là nhóm đối tượng mới có nhiều khả năng mắc bệnh.

Cùng với điều kiện sinh hoạt tạm bợ như ngủ không nằm màn, không để ý thu gom phế thải, không thực hiện các hoạt động phòng, chống dịch bệnh, những khu  thuê trọ chính là nơi làm lây lan, bùng phát sốt xuất huyết.

Trong khi đó, việc huy động cộng đồng, nhân lực cho các hoạt động diệt bọ gậy, phun hóa chất tại nhiều nơi còn nhiều khó khăn, dẫn đến việc xử lý ổ dịch còn chưa triệt để, khiến dịch còn diễn biến phức tạp, kéo dài” - Phó Giám đốc Sở Y tế nhấn mạnh. 

Do đó, lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội đề nghị, các quận, huyện, thị xã tuyên truyền, vận động người dân tạo thành thói quen diệt bọ gậy trong và xung quanh nhà hằng tuần tại các hộ gia đình, tại cơ quan xí nghiệp, tại trường học...

Ngoài ra, khi bị sốt cao liên tục trên 2 ngày, người dân cần thông báo ngay với trạm y tế địa phương để được hướng dẫn, khám, điều trị và triển khai các biện pháp phòng, chống tại cộng đồng, tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà.

Để phòng chống dịch sốt xuất huyết, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế kêu gọi mọi người dân, hộ gia đình, mỗi tuần hãy dành 10 phút để phòng, chống sốt xuất huyết với các động tác đơn giản như kiểm tra, phát hiện và diệt loăng quăng trong các dụng cụ chứa nước sinh hoạt bằng cách thường xuyên thau rửa, đậy nắp kín bề và các vật dụng chứa nước, thả cá để tiêu diệt lăng quăng.

Thường xuyên thay nước ở các lọ hoa, thả muối hoặc hóa chất vào bát nước kê chân chạn, bể cảnh, hòn non bộ...

Loại bỏ các vật liệu phế thải, hốc nước tự nhiên, lật úp các vật dụng có thể chứa nước không sử dụng, để không cho muỗi đẻ trứng. Phối hợp tích cực với ngành y tế trong việc thực hiện các chiến dịch diệt bọ gậy, lăng quăng, phun hóa chất phòng chống dịch bệnh