Bà Lan đề nghị bóc tách trách nhiệm hình sự

Ngày 4/4, TAND Cấp cao tại TP.HCM tiếp tục xét xử phúc thẩm vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và các đơn vị liên quan, nhằm xem xét kháng cáo của bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng các đồng phạm.

Trong phần tranh luận bổ sung, bị cáo Trương Mỹ Lan đã trình bày quan điểm về việc sử dụng số tiền thu được từ việc phát hành 3 gói trái phiếu của Công ty An Đông. Theo lời bị cáo, trong quá trình tái cơ cấu, Ngân hàng SCB đã sử dụng khoảng 61.000 tỷ đồng, trong đó hơn 11.000 tỷ đồng đến từ nguồn phát hành trái phiếu, còn 50.000 tỷ đồng còn lại là tài sản cá nhân của bà cho SCB vay. 

Bị cáo Trương Mỹ Lan và các bị cáo tại toà.

Bị cáo dẫn chứng kết luận điều tra tại trang 39, trong đó nêu rõ số tiền hơn 30.800 tỷ đồng từ việc bán trái phiếu đã bị hòa lẫn với nhiều khoản khác, hình thành nguồn tiền hơn 61.000 tỷ đồng. Bà Lan cho rằng cơ quan điều tra đã bóc tách rõ ràng nguồn gốc của khoản tiền, nên việc quy kết toàn bộ trách nhiệm cho mình là chưa thỏa đáng.

Ngoài ra, bị cáo cũng đề cập đến việc luật sư đại diện SCB từng nói sẽ tôn trọng những kết luận của cơ quan điều tra. Dựa trên phát ngôn đó, bà cho rằng SCB cần xác nhận các nội dung đã thể hiện trong kết luận điều tra và cáo trạng.

Theo hồ sơ vụ án, vào thời điểm tháng 8/2018, Ngân hàng SCB rơi vào tình trạng bị cơ quan quản lý giám sát chặt chẽ, dẫn đến khó khăn trong việc cấp tín dụng cho các công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát. Trước tình hình đó, bị cáo Trương Mỹ Lan đã chủ trương phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ như một biện pháp tháo gỡ khó khăn, nhất là trong bối cảnh nợ xấu kéo dài. 

Thực hiện chỉ đạo của bà, 4 công ty con gồm An Đông, Sunny World, Quang Thuận và Setra đã phát hành 25 mã trái phiếu không có tài sản đảm bảo, chiếm đoạt hơn 30.800 tỷ đồng từ hơn 35.800 bị hại. Riêng Công ty An Đông phát hành 3 gói trái phiếu, chiếm đoạt 24.969 tỷ đồng.

Trong phiên tòa, bị cáo Trương Mỹ Lan tiếp tục đề nghị Hội đồng xét xử xem xét toàn diện nguyên nhân, bối cảnh cũng như bản chất sự việc xảy ra tại SCB. Bị cáo cho rằng, chỉ sau khi bị bắt, vụ án mới bùng phát, còn trước đó SCB vẫn hoạt động bình thường, không bị lỗ hay mất thanh khoản, thậm chí đang trong quá trình chuẩn bị tái cơ cấu.

Bị cáo cũng đề nghị SCB xác thực lại số liệu liên quan đến khoản tiền 287.000 tỷ đồng, cho rằng số tiền này là khoản giao dịch nội bộ của SCB, không được sử dụng cho mục đích cá nhân của bà. Do đó cần được cấn trừ khỏi phần trách nhiệm liên quan đến tội danh tham ô tài sản và rửa tiền. 

Bị cáo cũng nói đã rà soát toàn bộ tài liệu liên quan, trong đó nhận thấy có sự mâu thuẫn giữa số liệu SCB cung cấp và những nội dung trong kết luận điều tra. Từ đó, đề nghị SCB cung cấp lại các số liệu cần thiết để Hội đồng xét xử có cơ sở làm rõ, bảo đảm tính xác thực của vụ án.

Chủ tọa phiên tòa khẳng định, Hội đồng xét xử sẽ thận trọng xem xét tất cả chứng cứ, lời khai, cũng như quan điểm của các luật sư bào chữa trong quá trình nghị án.

Luật sư đề nghị xem xét lại vai trò của Hồ Bửu Phương

Phiên tòa tiếp tục với phần tranh luận, các luật sư bào chữa tiếp tục trình bày lập luận nhằm bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo, đồng thời đề nghị Hội đồng xét xử xem xét các tình tiết giảm nhẹ để giảm nhẹ mức án đã tuyên ở cấp sơ thẩm.

Luật sư bào chữa cho bị cáo Hồ Bửu Phương – nguyên Phó tổng giám đốc phụ trách tài chính của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát – tập trung phản bác nhận định tại bản án sơ thẩm cho rằng bị cáo này đóng vai trò chủ chốt trong vụ án. 

Trước đó, bị cáo Phương đã bị tuyên phạt 10 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Luật sư của bị cáo Phương cho rằng, vai trò của bị cáo không vượt quá phạm vi chuyên môn được phân công. Luật sư lập luận rằng bị cáo Phương không giữ vị trí điều hành hay có vai trò quyết định trong toàn bộ quy trình, mà chỉ tham gia một phần cụ thể – đó là lên phương án phát hành trái phiếu, vốn chỉ là một trong bốn giai đoạn của quy trình tổng thể. 

Các bước triển khai tiếp theo như việc chào bán, sử dụng dòng tiền thu được từ trái phiếu, theo luật sư, bị cáo hoàn toàn không tham gia và cũng không nắm rõ. Bên cạnh đó, luật sư cũng đề nghị Hội đồng xét xử xem xét lại việc áp dụng tình tiết tăng nặng “phạm tội có tổ chức” đối với bị cáo. 

Trương Huệ Vân bày tỏ sự ăn năn

Cũng trong phiên tòa, bị cáo Trương Huệ Vân – cháu ruột của bị cáo Trương Mỹ Lan – bày tỏ sự ăn năn, hối cải và tha thiết mong Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt.

Trước đó, bản án sơ thẩm đã tuyên phạt bị cáo Vân 5 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Bị cáo Trương Huệ Vân – cháu ruột của bị cáo Trương Mỹ Lan.

Phát biểu tại phiên tranh luận, bị cáo Vân cho rằng vụ án này là một chuỗi sự kiện phức tạp, đan xen nhiều yếu tố và chịu tác động bởi hoàn cảnh đặc biệt của Ngân hàng SCB. Theo lời bị cáo, bản thân bà cảm thấy như bị cuốn vào một “vòng luẩn quẩn đậm đặc” của hệ thống.

Trong đó, trái phiếu, công ty “ma” và các công cụ tài chính khác đều trở thành phương tiện để SCB tiếp tục tồn tại trong bối cảnh khó khăn. Bị cáo thừa nhận rằng hệ lụy của vụ việc là rất lớn, với rất nhiều bị hại, và những người liên quan như bà và các bị cáo khác cũng đang phải trả giá đắt.

Bị cáo Vân cho biết thêm, các bị cáo không có dã tâm, cũng như không ý thức được việc chiếm đoạt tài sản khi thực hiện các hành vi bị cáo buộc. Từ đó, bị cáo mong Hội đồng xét xử cân nhắc, xem xét toàn diện hoàn cảnh và bản chất sự việc để có thể đưa ra mức hình phạt công bằng, nhân văn hơn đối với các bị cáo.