Thu tiền tỷ chỉ là ảo tưởng

Như Báo Đầu tư đã đưa tin, gần đây, nhiều nhà đầu tư Việt Nam đang xôn xao với đồng tiền ảo mới, có tên gọi onecoin bởi những lời mời chào rất hấp dẫn như: đầu tư 5.000 euro, tức gần 150 triệu đồng từ tháng 4/2015, tới tháng 1/2016 bạn sẽ được 1-2 tỷ đồng, tháng 1/2017 bạn được 3-4 tỷ đồng, tháng 1/2018 bạn sẽ được 10-15 tỷ đồng. Những lời giới thiệu đầy hấp dẫn đó đang khiến một bộ phận nhà đầu tư say tiền và không ít người đã “sa chân” vào mạng lưới này.

Kinh doanh onecoin giống như kinh doanh đa cấp, hoạt động theo mô hình kim tự tháp

Một thành viên của mạng lưới onecoin tại Việt Nam cho biết, tại Việt Nam, cộng đồng chơi onecoin đã lên tới hàng nghìn người. Cách thức tham gia đầu tư onecoin rất đơn giản. Đầu tiên, là phải bỏ tiền tham gia một khóa học tài chính và được tặng token, lượng token thu về tùy từng gói đầu tư mà người chơi tham gia (4 triệu đến 148 triệu đồng) này dùng để “đào” onecoin. Thực chất, đây là hình thức bán onecoin trá hình. Theo quảng cáo của những tư vấn viên, giá trị của onecoin mà nhà đầu tư được hưởng cao hơn nhiều số tiền thật bỏ ra. Không chỉ có thế, giá onecoin sẽ tăng từ mức dưới 1 euro/coin hiện nay lên 50-100 USD/coin trong vài ba năm tới, nên chả mấy chốc, nhà đầu tư sẽ 1 lãi 10, thậm chí lãi 100 số tiền bỏ ra.

Điều đáng nói nhất là, hầu hết các tư vấn viên khi “dụ” nhà đầu tư mua onecoin đều khuyên họ lôi kéo càng nhiều người tham gia càng tốt vì công ty có chế độ thưởng hậu hĩnh. Cụ thể, công ty có tới 9 loại tiền thưởng dành cho người phát triển mạng lưới onecoin. Nếu phát triển thêm một người, ngay lập tức người chơi sẽ nhận được hoa hồng tuyển dụng trực tiếp là 10%, càng lôi kéo được nhiều người tham gia thì hoa hồng càng lớn... Ngoài ra, công ty còn có chính sách hoa hồng nhóm, hoa hồng cộng hưởng lên tới 25%, chưa kể được tặng vé du lịch, vé máy bay, tặng đồng tiền vàng, được nhân đôi số token…

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, nhiều chuyên gia tài chính, ngân hàng cho rằng, cách thức kinh doanh của onecoin về bản chất giống kinh doanh đa cấp, hoạt động theo mô hình kim tự tháp, người đi trước kiếm tiền bằng cách lừa người đi sau. Chính vì thế, một số nhà đầu tư onecoin tại Việt Nam thu về khá bộn tiền nhờ lôi kéo người khác tham gia, dẫu chưa bán được onecoin nào. Trong khi đó, những người đến sau rủi ro sẽ rất lớn và để giảm thiệt hại, không còn cách nào khác là phải lôi kéo người khác tham gia.

“Hình thức kinh doanh tiền ảo này có mô hình gần giống kinh doanh đa cấp. Càng nhiều nguời tham gia, giá trị ban đầu của đồng tiền ảo bị đẩy lên cao, tạo sự khan hiếm và người chơi lại càng muốn tham gia vì muốn trở thành “người đi trước””, chuyên gia kinh tế Huỳnh Trung Minh nói.

Nguy cơ trắng tay là rất lớn

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia ngân hàng, tuy tiền ảo không bị cấm ở Việt Nam, song lại không được thừa nhận và không được pháp luật bảo vệ. Vì vậy, kinh doanh onecoin sẽ gặp rủi ro lớn. Thậm chí, ngay cả khi kinh doanh có lãi, nhà đầu tư cũng không dễ rút về và chuyển số tiền này thành tiền thật.

Theo phân tích của giới đầu tư tài chính, onecoin cũng như hàng trăm đồng tiền ảo khác được đào bằng hệ thống máy móc, do đó nguy cơ bị đánh sập sàn là rất lớn. Năm 2014, sàn bitcoin Mt.Gox tại Nhật năm 2014 bị đánh sập, 850.000 đồng bitcoin bị đánh cắp khiến nhà đầu tư choáng váng, 400 triệu USD của nhà đầu tư cũng trôi ra sông, ra biển. Tương tự, sàn mycoin tại Hồng Kông khi ngừng hoạt động đã nhấn chìm luôn 3 tỷ dollar Hồng Kông (khoảng 380 triệu USD) của nhà đầu tư. Câu chuyện tương tự cũng diễn ra với nhiều sàn vàng, sàn ngoại hối trên thế giới và onecoin cũng không phải là ngoại lệ.

Một rủi ro nữa của onecoin là giá cả. Theo kỳ vọng của người tạo ra đồng tiền này, giá onecoin sẽ tăng lên 50-100 USD/coin trong vài ba năm tới, tức tăng giá khoảng 100-200 lần. Tuy nhiên, đây là điều không tưởng.

Sau khi bitcoin ra đời (năm 2009) và tăng giá 300 lần, hàng trăm loại tiền ảo trên thế giới xuất hiện như Litecoin, Peercoin, bytecoin, Namecoin, Ybcoin, Paycoin, Startcoin, Mintcoin...  Tuy nhiên, cho đến nay, ngoại trừ bitcoin, hàng trăm đồng tiền ảo khác chỉ có giá chưa tới 0,1 USD/coin, có đồng tiền ảo ra đời chưa tròn năm đã biến mất không kèn không trống. Cách đây một năm, đồng peercoin đã từng lên cơn sốt khi có giá tới 7 USD/coin, song giờ cũng đã rớt về dưới 1 USD/coin. Rất khó để tin rằng, onecoin sẽ có được sự tăng trưởng thần kỳ như bitcoin. Cũng phải nói thêm là bitcoin giờ đây đã rớt giá mạnh với tương lai khá mịt mùng.

Bên cạnh đó, đầu tư onecoin thời điểm này, nhà đầu tư cũng không thể kỳ vọng sớm thu hồi vốn bởi theo quy định của công ty, sau khoảng 70 ngày lập tài khoản onecoin, nhà đầu tư mới được bán onecoin và rút tiền, mỗi lần rút không quá 1,5% tài khoản. Hơn nữa, với hình thức đầu tư đa cấp, một khi “nhà cái” ở cấp cao ôm tiền cao chạy xa bay, mạng lưới ở dưới sẽ khốn đốn không biết tìm ai để đòi quyền lợi, nhất là khi quyền lợi này không được pháp luật bảo vệ.