Diễn đàn Đầu tư phát triển Vùng Trung du và miền núi phía Bắc ngày 20/4/2021 tại Phú Thọ

Phát biểu tại Diễn đàn Đầu tư phát triển Vùng Trung du và miền núi phía Bắc do Ban Kinh tế Trung ương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức, ông Nguyễn Văn Quang, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ, ông Vừ A Bằng, Phó chủ tịch tỉnh Điện Biên, ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang đều nhiều lần nhấn mạnh đến cam kết này, dù có thể cách nói khác nhau.

Ông Vừ A Bằng cam kết tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp cùng thực hiện các chiến lược phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh Điện Biên.

Chủ tịch IBND tỉnh Tuyên Quang trân trọng mời gọi các nhà đầu tư vào phát triển công nghiệp, nông nghiệp, du lịch, xây dựng cơ sở hạ tầng tại tỉnh; đồng thời khẳng định và cam kết môi rường đầu tư thuận lợi nhất để nhà đàu tư thực hiện các chương trình, dự án với hiệu quả cao nhất.

Chủ tịch của Lào Cai mời gọi đầu tư vào các ngành sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, các ngành công nghiệp hỗ trợ, sử dụng công nghệ cao, chế biến sâu; phát triển các ngành dịch vụ có tính lan tỏa rộng như logistics, tài chính, ngân hàng, thương mại điện tử...

Điều nay là dễ hiểu khi đây là Vùng nghèo và khó khăn nhất cả nước. Thu nhập bình quan đầu người thấp và khoảng cách về thu nhập so với cả nước đang có xu hướng doãng ra. Đây cũng là Vùng mà các tỉnh đều chưa cân đối được ngân sách.

Nhưng có điểm đáng quan tâm là lần này, các cam kết của lãnh đạo các tỉnh không chỉ dành cho riêng địa phương mình.

“Chúng tôi đề xuất làm sân bay không phải chỉ cho Lào Cai mà cho cả vùng. Khách sẽ đến Lào Cai, rồi đến các tỉnh trong vùng, như là Sapa không chỉ của Lào Cai mà của cả Yên Bái... Mong muốn của chúng tôi là mở không gian phát triển cho địa phương, chính là mở không gian cho doanh nghiệp phát triển, chúng tôi cần doanh nghiệp đi cùng...”, ông Trường phân tích.

Đây cũng là lý do lãnh đạo các tỉnh trăn trở với các đề xuất Trung ương hoàn thiện quy hoạch vùng, đi kèm đó là các định chế phát triển vùng, để các địa phương có nền tảng thực hiệc các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.

Ông Đỗ Đức Duy, Bí thư tỉnh ủy Yên Bái đã nhắc tới khó khăn chung của Vùng là thiếu quy hoạch vùng, lâm nghiệp..., từ đó khó khăn trong định hướng phát triển toàn vùng và địa phương.

“Hệ quả là khó khăn trong phát triền vùng nguyên liệu, thu mua, hay phát triển chuỗi liên kết du lịch”, ông Duy chia sẻ khi đề nghị lãnh đạo các tỉnh liên kết, chia sẻ thông tin về địnhhướng phát triển, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh để từ dó phối hợp tạo các chiến lược phát triển.

Tư duy thu hút đầu tư theo kiểu có thể khai thác ở tỉnh này, nhưng chế biến ở tỉnh lân cận tùy theo điều kiện cụ thể thay vì một địa phương gọi toàn bộ dự án đầu tư khai thác, chế biến sâu; hoặc có thể kết hợp dự án đầu tư du lịch và đầu tư vùng dược liệu thay vì chỉ dành đất cho bất động sản du lịch... được lãnh đạo các địa phương đặt ra đang thu hút sự quan tâm của các doanh nghiệp.

Bà Vũ Thị Thuận, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Traphaco cho rằng, đây là cách thu hút đầu tư mà doanh nghiệp quan tâm, nhất là trong bối cảnh các hoạt động đầu tư kinh doanh phải bám theo hệ sinh thái, chuỗi giá trị để cùng phát triển.

"Nhưng chúng tôi cần thấy rõ tư duy này trong hành động của chính quyền", bà Thuận thẳng thắn.

Tuy nhiên, nếu nhìn vào những ý kiến, đóng góp của doanh nghiệp cho môi trường kinh doanh của các tỉnh trong Vùng, có lẽ các lãnh đạo các địa phương có thêm nhiều kế hoạch, sáng kiến để thu hút đầu tư.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI phát biểu khai mạc

Ngay trong bài phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI đã nhắc đến thực trạng mật độ doanh nghiệp của vùng chưa bằng 1/3 mức trung bình của cả nước. Có tới 8 tỉnh trung du và miền núi phía Bắc góp mặt trong nhóm 10 tỉnh có số doanh nghiệp hoạt động thấp nhất cả nước.

Trong Báo cáo về kết quả Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2020 mà VCCI vừa công bố, có 5 tỉnh thuộc Vùng nằm ở nhóm 10 địa phương đứng cuối bảng. Đa số các tỉnh thuộc vùng này nằm ở trong nhóm khá và trung bình.

Phân tích sâu hơn, ông Đậu Anh Tuấn, Trương ban Pháp chế (VCCI) cho rằng, các tỉnh Vùng Trung du và miền núi phía Bắc có nhiều điểm hạn chế khá... chung. Ví dụ như chi phí thời gian, gánh nặng thanh tra, kiểm tra còn rất lớn. Nhiều doanh nghiệp vẫn nhắc đến các mối quan hệ thân quen khi đầu tư vào Vùng này.

“Ở các tỉnh có hạ tầng còn khó khăn thì nếu giảm được các chi phí kinh doanh cho doanh nghiệp hơn so với các vùng khác thì mới tạo nên sức hấp dẫn với nhà đầu tư. Nếu các tỉnh phân tích kỹ lưỡng các ý kiến của doanh nghiệp, tôi tin là sẽ hữu ích cho điều hành của chính quyền”, ông Đậu Anh Tuấn, Trương ban Pháp chế (VCCI) khuyến nghị.

PGS -TS Nguyễn Hồng Sơn, Phó trưởng Ban, Ban Kinh tế Trung ương phát biểu Tổng kết Diễn đàn

Theo PGS -TS Nguyễn Hồng Sơn, Phó trưởng Ban, Ban Kinh tế Trung ương, có bốn điểm cần lưu ý để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Vùng Trung du và miền núi phía Bắc:
Một là, thực hiện tốt công tác quy hoạch phát triển vùng và từng địa phương ở trong vùng với tư duy chủ đạo về vùng.
Hai là, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng với trọng tâm là hạ tầng giao thông kết nối nội vùng và liên vùng.
Ba là, có các cơ chế chính sách thu hút đầu tư ứng dụng học công nghệ đào tạo nguồn nhân lực, liên kết phát triển vùng, đặc biệt là cơ chế thể chế điều tiết phát triển vùng, và phát triển những ngành lĩnh vực vừa đảm bảo môi trường sinh thái vừa đảm bảo phát triển kinh tế xã hội, vừa đảm bảo an ninh quốc phòng.
Nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực đặc biệt là nguồn lực tài chính trong đó có nguồn lực đầu tư công nguồn lực đất đai nước và rừng.
Bốn là, nâng cao năng lực cạnh tranh trong vùng thông qua cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh cải cách thủ tục hành chính nâng cao vai trò phát triển của hội doanh nghiệp.