Một góc Đà Nẵng - thành phố đáng sống bậc nhất Việt Nam

Phát huy ưu việt

Sau 3 năm thực hiện Nghị quyết số 119/2020/QH14 ngày 19/6/2020 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển, TP. Đà Nẵng đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

TP. Đà Nẵng bắt đầu thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị từ ngày 1/7/2021. Theo đó, Thành phố được tổ chức thành một cấp chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND; ở 6 quận và 45 phường thuộc các quận tại TP. Đà Nẵng chỉ có UBND, không tổ chức HĐND quận, phường. Việc thí điểm mô hình đã thực hiện đúng chủ trương, đảm bảo tiến độ, tạo sự đồng thuận của các cấp, các ngành. Ngoài ra, việc phân cấp ủy quyền được đẩy mạnh, đến nay, có 91 nội dung phân cấp, ủy quyền với tỷ lệ 100% đã được triển khai.

Khi thực hiện mô hình chính quyền đô thị, việc điều hành phát triển kinh tế - xã hội của UBND Thành phố, quận, phường thực hiện theo chế độ làm việc thủ trưởng. Chủ tịch UBND quận, phường đã phát huy tính chủ động, thẩm quyền và chế độ trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu. Công tác chỉ đạo, điều hành của UBND cấp trên đối với cấp dưới thông suốt, hiệu quả hơn. Công tác quản lý tài chính, ngân sách được thực hiện đảm bảo theo quy định…

Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép xây dựng Nghị quyết về một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng và cho phép đưa vào chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2024…

Ông Lương Nguyễn Minh Triết, Phó bí thư thường trực Thành ủy Đà Nẵng cho biết, hơn 80% người dân đồng thuận với chủ trương thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị.

“Kết quả qua gần 3 năm thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù, Thành phố đạt được những kết quả tích cực, bước đầu phát huy những ưu điểm, tính ưu việt của chính quyền đô thị, đảm bảo phát huy quyền làm chủ của người dân, góp phần quan trọng trong phát triển TP. Đà Nẵng”, ông Triết khẳng định.

Dẫu vậy, quá trình thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị cũng đã phát sinh một số vướng mắc.

Chẳng hạn, khi thực hiện chuyển ngân sách quận, phường từ một cấp ngân sách thành đơn vị dự toán, thì không còn nguồn kết dư, chi khác, dự phòng và tăng thu ngân sách. Từ đó, UBND quận, phường gặp khó khăn trong việc chủ động đảm bảo kịp thời nguồn kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ cấp bách, quan trọng về quốc phòng, an ninh, phòng, chống, khắc phục thiên tai, dịch bệnh và nhiệm vụ phát sinh đột xuất trong năm trên địa bàn…

Cần nghị quyết mới

Mới đây, thừa ủy quyền Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng ký báo cáo sơ kết việc thực hiện Nghị quyết số 119/2020/QH14 ngày 19/6/2020 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng, gửi Quốc hội.

Khẳng định những kết quả tích cực, báo cáo đã nêu một số kiến nghị để Đà Nẵng thực hiện đồng bộ với TP.HCM, TP. Hà Nội về mô hình chính quyền đô thị trong giai đoạn tới.

Theo đó, Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét, ban hành một nghị quyết thay thế Nghị quyết số 119/2020/QH14 quy định việc thực hiện tổ chức chính quyền đô thị tại Đà Nẵng (không còn thực hiện thí điểm), trên cơ sở kế thừa các quy định hợp lý về tổ chức chính quyền đô thị tại Nghị quyết số 119/2020/QH14, đồng thời bổ sung một số nội dung để khắc phục những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực tiễn thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP. Đà Nẵng thời gian vừa qua.

Bên cạnh đó, Chính phủ kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các quy định về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố. Cụ thể, về cơ chế quản lý tài chính, ngân sách, kiến nghị được đưa ra là, căn cứ khả năng cân đối ngân sách địa phương, dự toán chi ngân sách của UBND quận, phường được bố trí khoản chưa phân bổ tối đa 6% tổng chi thường xuyên ngân sách quận, phường để thực hiện chi phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố, thảm họa, cứu đói, nhiệm vụ quan trọng về quốc phòng, an ninh, chi khen thưởng và các nhiệm vụ cần thiết khác mà chưa có trong dự toán. Chủ tịch UBND quận, phường thuộc quận được quyết định chi từ khoản chưa phân bổ, định kỳ UBND phường báo cáo UBND quận để tổng hợp, báo cáo UBND Thành phố trình HĐND Thành phố tại kỳ họp gần nhất.

Ngoài ra, đề xuất cho phép HĐND Thành phố được quyết định bố trí ngân sách Thành phố để chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, người lao động thuộc khu vực nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, đơn vị sự nghiệp công lập, một số hội có tính chất đặc thù và một số cơ quan trung ương trên địa bàn Thành phố. Khoản chi này theo hiệu quả công việc, ngoài việc thực hiện chi thu nhập tăng thêm theo quy định của pháp luật hiện hành về cơ chế tự chủ tài chính đối với cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập, đảm bảo không vượt quá 1,8 lần mức lương ngạch, bậc, chức vụ và chi thu nhập tăng thêm không vượt quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý.

Báo cáo cũng kiến nghị, Thành phố được thành lập Sở An toàn thực phẩm là cơ quan chuyên môn thuộc UBND Thành phố trên cơ sở chuyển chức năng quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm; thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật, xử lý vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm từ các sở chuyên ngành sang.

Về cơ chế, chính sách đặc thù, Chính phủ trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép TP. Đà Nẵng nghiên cứu, tham khảo một số cơ chế, chính sách đặc thù đã được Quốc hội thông qua của TP.HCM và một số địa phương khác để kiến nghị xây dựng các cơ chế chính sách đặc thù áp dụng cho TP. Đà Nẵng trong thời gian tới nhằm giải quyết các khó khăn, vướng mắc trên các lĩnh vực, nhất là về quy hoạch, đầu tư, đô thị, đất đai, tài nguyên, ngân sách…

Việc Chính phủ đề nghị Quốc hội có nghị quyết mới về chính quyền đô thị, cơ chế đặc thù sẽ giúp Đà Nẵng tháo gỡ những vướng mắc, tiếp tục tạo động lực phát triển cho Thành phố.