Chủ trương này đã giúp hình thành các mô hình mẫu trong sản xuất nông nghiệp theo chuỗi liên kết ứng dụng công nghệ cao, góp phần thúc đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương và tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Đó là nhận định của Ủy viên Bộ  Chính trị, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình trong chuyến làm việc và khảo sát vùng nuôi cá tra  cuối tuần qua tại tỉnh An Giang. 

Đột phá

Lãi suất ngắn hạn  6,5%/năm, thậm chí một số dự án có lãi suất còn thấp hơn và được vay tín chấp, đó là chính sách đột phá với những ưu đãi vượt trội nhằm tháo gỡ khó khăn trong cho vay thí điểm mô hình liên kết, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp theo Nghị quyết 14 của Chính phủ. NHNN đã  quyết liệt chỉ đạo các  ngân hàng thương mại được phê duyệt tham gia chương trình đã chủ động phối hợp cùng doanh nghiệp để đẩy mạnh giải ngân vốn vay thực hiện các dự án theo tiến độ.

Chủ tịch UBND tỉnh An Giang -  Vương Bình Thạnh  cho biết, chương trình cho vay thí điểm phục vụ phát triển nông nghiệp theo Nghị quyết 14 của Chính phủ đã giải quyết được những khó khăn, vướng mắc tồn tại từ nhiều năm trước đây đối với hoạt động nuôi cá tra tại An Giang như không đòi hỏi giá trị thế chấp quá lớn để hình thành vốn vay, giá thành sản xuất hạ, đảm bảo chất lượng sản phẩm từ đầu vào đến đầu ra. “Một điểm hay, linh hoạt trong triển khai là tất cả dòng tiền hoạt động trong chuỗi liên kết đều không sử dụng tiền mặt, người dân không phải giữ tiền mặt mà được mở tài khoản, giao dịch qua ngân hàng để thanh toán tiền mua giống, mua thức ăn nuôi cá…”, ông Thạnh nói.

Thống đốc Nguyễn Văn Bình và lãnh đạo tỉnh An giang thăm ao nuôi cá tra trong chuỗi liên kết nghị quyết 14 của ông Nguyễn Văn Tấn, xã Bình Thủy, huyện Châu Phú, An Giang.

Sau hơn một năm thực hiện thí điểm “Chuỗi liên kết dọc cá tra” cho thấy mô hình này đã giải quyết được những khó khăn, bế tắc tồn tại nhều  năm nay đối với lĩnh vực này. Được doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm sau thu hoạch với giá cả hợp lý, các hộ dân tham gia chuỗi liên kết  cá tra của Công ty TNHH TMDV Thuận An – An Giang giảm chi phí được 500 đồng/kg, có lãi cao gấp đôi so với hộ dân ngoài chuỗi liên kết. Ông Nguyễn Văn Tấn, xã Bình Thủy, huyện Châu Phú, An Giang tham gia chuỗi liên kết sản xuất cá tra với Công ty Thuận An – An Giang được hơn một năm. Diện tích thả nuôi 32.000 m2, sản  lượng bình quân khoảng 1.398 tấn/ năm. Ngoài việc được ngân hàng giải ngân cho vay hơn 15 tỷ  đồng với mức lãi suất thấp, chuỗi liên kết còn mang lại cho ông nhiều lợi ích như được đào tạo, cung cấp giống, thức ăn và được doanh nghiệp bao tiêu đầu ra… và đặc biệt giá thành sản xuất thấp, lợi nhuận cao.

Ông Tấn cho biết thêm, trước đây khi còn nuôi tự do, tự kiếm mối bán thì gặp đủ thứ khó khăn. Có khi bức bách chuyện thức ăn cho cá phải vay nóng với lãi suất cao. Cá tới lứa bán phải chạy vạy tìm nơi tiêu thụ nhưng nhiều khi bán không được. Nay tham gia chuỗi liên kết, cá tới lứa, thu hoạch ngay đưa về nhà máy để chế biến xuất khẩu, chúng tôi không còn phải lo lắng tìm nơi bán cá nữaSau khi công ty quyết toán, lấy giá trị của sản lượng cá trừ đi phí thức ăn, thuốc men đã sử dụng…, phần dôi dư là lợi nhuận, chúng tôi chỉ việc đến ngân hàng nhận tiền.

Nỗ lực triển khai

Người nông dân được cung cấp từ giống, thức ăn, thuốc men,  hỗ trợ kỹ thuật cho đến doanh nghiệp cam kết bao tiêu sản phẩm. Chuỗi liên kết như vậy được Ngân hàng nông  nghiệp và Phát triển nông thôn cho  vay thí điểm  trong  thời gian qua đã tạo điều kiện để gắn kết bền vững nông dân, doanh nghiệp và ngân hàng. Để có được chuỗi liên kết như vậy, điểm  nghẽn nhiều năm qua là tài sản đảm  bảo vay của người dân đã được giải quyết thông qua cơ chế vay tín chấp, tài sản đảm bảo chỉ bằng khoảng 10% giá trị khoản vay.

Chế biến cá tra xuất khẩu tại Công ty TNHH TMDV Thuận An – An Giang.

Sau một năm triển khai, chương trình cho vay thí điểm đã đạt được những kết quả tích cực và cho thấy chương trình đã đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn trong sản xuất nông nghiệp hiện nay, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại địa phương, xây dựng nông thôn mới và thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo định hướng của Chính phủ.

Tính đến nay, 8  NHTM được phê duyệt tham gia chương trình cũng đã chủ động phối hợp cùng doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh giải ngân vốn vay thực hiện các dự án theo tiến độ. Tổng số tiền đã giải ngân theo chương trình là 6.937,24 tỷ đồng, vượt số tiền các ngân hàng đã cam kết cho vay ban đầu (5.627,62 tỷ đồng) do trong quá trình triển khai, một số doanh nghiệp đã xin mở rộng mức đầu tư.Lãi suất ngắn hạn hiện áp dụng là 6,5%/năm, một số dự án có lãi suất thấp hơn ở mức 5,4-6,3%/năm.

Tổng giám đốc Công ty Thuận An, Nguyễn Thị Huệ Trinh cho biết, cơ chế cho vay thí điểm này đã giải quyết được những khó khăn về vốn sản xuất,việc không đủ tài sản bảo đảm để vay vốn nuôi cá. Bởi vì hiện nay, khi đầu tư sản xuất cho 1 ha mặt nước nuôi cá tra với sản lượng 350 tấn thì vốn đầu tư cần thiết là trên 07 tỷ đồng, trong khi đó, theo quy định hiện hành, giá trị 01 ha đất nuôi cá khi thế chấp chỉ vay được khoảng từ  500 – 600 triệu đồng, chỉ đáp ứng khoảng 10% tỷ lệ bảo đảm theo quy định. Vì vậy, khi cơ chế cho vay thí điểm chuỗi liên kết được ban hành và triển khai thì khó khăn này đã được giải quyết.

Phát biểu tại buổi làm việc Uỷ viên Bộ Chính trị, Thống đốc NHNN Nguyến Văn Bình cho rằng, trong 5 năm vừa qua, sản xuất nông nghiệp của chúng ta còn gặp nhiều khó khăn. Ngành ngân hàng đã cùng các Bộ, ban ngành và chính quyền địa phương vào cuộc quyết liệt để từ đó tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc một cách hiệu quả. Nghị quyết 14 là một chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, trong đó Chính phủ giao NHNN là đơn vị đầu mối triển khai thực hiện.

Sau một thời gian triển khai, có thể nói chương trình cho vay thí điểm theo Nghị quyết 14/NQ-CP đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, góp phần tạo ra chuỗi liên kết giá trị giữa doanh nghiệp, hợp tác xã và người nông dân. Người nông dân yên tâm sản xuất, có thu nhập ổn định các hợp tác xã yên tâm sản xuất, chất lượng nông sản được nâng lên. Thúc đẩy chuyên nghiệp hóa trong sản xuất nông nghiệp, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp, phát huy lợi thế, cơ hội, ứng dụng công nghệ cao hỗ trợ nâng tầm, quy mô sản xuất của doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp.

Về một số kiến nghị của Công ty Thuận An, đối với việc gia hạn thời gian thực hiện thí điểm, Thống đốc NHNN cho rằng thí điểm chỉ có thời hạn nhất định, thời gian tới đây, NHNN sẽ tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá toàn diện kết quả triển khai chương trình để từ đó hoàn thiện cơ chế chính sách thành chủ trương của nhà nước, tiếp tục thể chế hoá thành văn bản quy phạm pháp luật để tạo cơ sở pháp lý cho doanh nghiệp, người nông dân và ngân hàng yên tâm triển khai thực hiện. Đôí với kiến nghị của công ty Thuận An, trước mắt NHNN giao cho Agribank xem xét, bàn với doanh nghiệp để có giải pháp phù hợp.

Đối với việc thí điểm phương án Bảo hiểm giá cá tra thương phẩm, đề nghị bảo hiểm của doanh nghiệp rất phù hợp với chiều hướng phát triển chung của nông nghiệp nước ta và nhất định phải đi theo hướng đó. Tuy nhiên Bảo hiểm thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Tài chính, NHNN sẽ kiến nghị Chính phủ có chính sách phù hợp. Trước mắt, Ngân hàng Nông nghiệp Nông thôn đang có công ty Bảo hiểm ABIC, do đó, Agribank có thể nghiên cứu, làm trọn gói luôn từ khâu thẩm định, cho vay, bảo hiểm giá. Đề nghị Agribank nghiên cứu, đối với nông nghiệp nói chung và đặc biệt là các dự án thí điểm tốt thì triển khai.

Đối với vấn đề lãi suất. Hiện nay, Công ty Thuận An đang được vay với LS thấp hơn (6-6,5%) so với thị trường. Tuy nhiên, về lâu dài LS phải theo cơ chế thị trường để bảo đảm tính cạnh tranh giữa các doanh nghiệp. Để khuyến khích các DN và người nông dân mạnh dạn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, Agribank cân nhắc để áp dụng mức ls phù hợp.TĐ đề nghị UBND tỉnh An Giang tiếp tục quan tâm, chỉ đạo phát triển mô hình liên kết phù hợp nhằm nâng cao sức cạnh tranh, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp.