Xét xử một vị án kinh tế tại Quảng Ninh. (Ảnh: Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh).

Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình vừa gửi tới Quốc hội báo cáo về công tác của các tòa án trong 6 tháng đầu năm 2024 (số liệu trong báo cáo được thống kê từ ngày 1/10/2023 đến ngày 31/3/2024).

Trong sáu tháng đầu năm 2024, các tòa án phải triển khai thực hiện các nhiệm vụ trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức nhưng kết quả đạt được trên các mặt công tác cơ bản đáp ứng được yêu cầu đặt ra, Chánh án Nguyễn Hòa Bình khái quát.

Riêng về thụ lý, xét xử các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ, Chánh án cho biết, các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm đối với 2.862 vụ với 6.451 bị cáo; đã xét xử 1.910 vụ với 3.754 bị cáo (so với cùng kỳ năm 2023, thụ lý tăng 841 vụ với 1.853 bị cáo, xét xử tăng 695 vụ với 1.394 bị cáo). Thụ lý theo thủ tục phúc thẩm 695 vụ với 1.337 bị cáo, đã xét xử 305 vụ với 597 bị cáo; thụ lý theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm 13 vụ với 16 bị cáo, đã xét xử 4 vụ với 5 bị cáo. 

Các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ mà tòa án đã xét xử chủ yếu phạm các tội về “Tàng trữ, vận chuyển hàng cấm”, “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, “Sản xuất, buôn bán hàng cấm”, “Tham ô tài sản”, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”...

Theo Chánh án, các tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước; chú trọng quyết định tịch thu tài sản do phạm tội mà có, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, các biện pháp tư pháp và các hình phạt bổ sung.

Các toà án cũng chủ động làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan thi hành án dân sự trong công tác giải quyết các vụ án; tham gia phối hợp chặt chẽ ngay từ giai đoạn điều tra, hỗ trợ tích cực về mặt pháp luật, thu thập chứng cứ, tháo gỡ vướng mắc nghiệp vụ để thực hiện tốt công tác xét xử, kịp thời thu hồi các tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong vụ án, đảm bảo an ninh trật tự tại địa phương.

Cùng với việc quyết định hình phạt, tòa án cũng tuyên tịch thu sung quỹ Nhà nước đối với những khoản tiền nhận hối lộ, được hưởng lợi từ việc phạm tội hoặc phải bồi thường, khắc phục hậu quả đối với những khoản tiền bị thất thoát, chiếm đoạt.  Các tòa án đã tuyên thu hồi tiền, tài sản đối với 69 vụ với 216 bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng với số tiền và tài sản trên 1.662 tỷ đồng; có 59 vụ với 188 bị cáo đã khắc phục hậu quả nộp lại tài sản đã chiếm đoạt trên 266 tỷ đồng.

Tòa án nhân dân tối cao đã tập trung chỉ đạo các tòa án tổ chức xét xử nghiêm minh, đảm bảo kịp thời, đúng tiến độ, đúng pháp luật đối với các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo; các vụ án dư luận xã hội quan tâm. Phối hợp tốt với liên ngành tố tụng ở Trung ương chỉ đạo giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo như: vụ án Việt Á, Tân Hoàng Minh, vụ án chuyến bay giải cứu, vụ án xảy ra tại Ngân hàng SCB, Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát..., báo cáo nêu.

Vẫn theo báo cáo, các tòa án đã thụ lý sơ thẩm 14 vụ án, đã xét xử 11 vụ án; thụ lý phúc thẩm 11 vụ án, đã xét xử 5 vụ án và thụ lý theo thủ tục giám đốc thẩm 1 vụ án. Đã xử lý nghiêm một số vụ án gây ra thiệt hại đặc biệt lớn, gây bức xúc trong xã hội , được dư luận đánh giá cao, tin tưởng vào đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (giai đoạn 2), Vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh, Công ty AIC và các đơn vị có liên quan.

Vụ án Nguyễn Ngọc Hai và đồng phạm phạm tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” xảy ra tại Dự án khu thương mại, dịch vụ và dân cư Tân Việt Phát 2, phường Phú Hài, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận; Vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Bệnh viện Thủ Đức, TP.HCM.

Vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Dự án Golden Gate, 28E Trần Phú, Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa; Vụ án “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Học viện Quân y, Bộ Quốc phòng (liên quan đến hợp tác nghiên cứu, sản xuất kit test Covid-19 với Công ty Việt Á); Vụ án “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Liên hiệp Hợp tác xã thương mại TP.HCM (Saigon Co.op)…