Bộ Y tế đề xuất đưa vắc-xin phòng bệnh do phế cầu vào Chương trình tiêm chủng mở rộng

Bộ Y tế vừa đề xuất bổ sung vắc-xin phòng bệnh do phế cầu vào Chương trình tiêm chủng mở rộng, đồng thời đưa bệnh do phế cầu vào danh mục các bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải tiêm vắc-xin cho trẻ em.

Đây là một trong những nội dung quan trọng trong dự thảo sửa đổi, bổ sung Thông tư số 10/2024/TT-BYT về danh mục bệnh truyền nhiễm và vắc-xin bắt buộc.

Ảnh minh họa.

Bộ Y tế hiện đang tiến hành dự thảo sửa đổi, bổ sung Thông tư số 10/2024/TT-BYT, ban hành ngày 13/06/2024 về danh mục bệnh truyền nhiễm, đối tượng và phạm vi sử dụng vắc-xin, sinh phẩm y tế bắt buộc.

Theo dự thảo, Bộ Y tế đề xuất bổ sung bệnh do phế cầu vào danh mục bệnh truyền nhiễm bắt buộc tiêm vắc-xin cho trẻ em. Việc tiêm phòng bệnh do phế cầu sẽ là một bước tiến quan trọng trong việc giảm thiểu các bệnh truyền nhiễm có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng.

Theo Thông tư số 10/2024/TT-BYT, hiện có 11 bệnh truyền nhiễm bắt buộc tiêm vắc-xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, bao gồm các bệnh viêm gan B, lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm màng não do Haemophilus influenzae tuýp b, sởi, viêm não Nhật Bản B, rubella, và tiêu chảy do virus Rota.

Bộ Y tế cho biết vắc-xin phòng bệnh do phế cầu sẽ được triển khai toàn quốc cho trẻ em theo chỉ đạo của Bộ, dựa trên Nghị quyết số 104/NQ-CP ngày 15/08/2022 của Chính phủ về lộ trình tăng số lượng vắc-xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng giai đoạn 2021-2030.

Theo kế hoạch, vắc-xin phòng bệnh do phế cầu sẽ chính thức được đưa vào Chương trình tiêm chủng mở rộng từ năm 2025, cùng với vắc-xin phòng bệnh do virus Rota. Tiếp theo, vắc-xin phòng bệnh ung thư cổ tử cung dự kiến được đưa vào chương trình từ năm 2026, và vắc-xin phòng cúm mùa sẽ được triển khai từ năm 2030.

Việc đưa vắc-xin phòng bệnh do phế cầu vào Chương trình tiêm chủng mở rộng là một bước quan trọng trong chiến lược phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng, đặc biệt đối với trẻ em.

Phế cầu là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý nặng như viêm màng não, viêm phổi, viêm tai giữa, và các biến chứng có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Khi đưa vắc-xin phòng bệnh này vào Chương trình tiêm chủng, Bộ Y tế mong muốn giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ em.

Gia tăng nhập viện do đường huyết tăng cao

Thống kê từ Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho thấy, trong 9 ngày nghỉ Tết Nguyên đán từ 25/1 đến 2/2, số ca nhập viện tăng khoảng 40% so với dịp Tết năm 2024. Đặc biệt, nhiều trường hợp nhập viện do đường huyết tăng cao, phần lớn là bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính.

Theo ghi nhận từ khoa Cấp cứu, trong kỳ nghỉ Tết, bệnh viện đã tiếp nhận nhiều trường hợp cấp cứu do đường huyết không kiểm soát, chủ yếu là bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường.

Bác sỹ chuyên khoa II Trần Văn Đồng, Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, tình trạng đường huyết tăng cao chủ yếu xuất phát từ việc sử dụng thực phẩm chứa nhiều tinh bột, chất béo, ít chất xơ, cũng như việc tiêu thụ nhiều rượu bia, nước ngọt có ga trong dịp Tết.

Bên cạnh đó, vào những ngày nghỉ lễ, nhiều người có xu hướng ít vận động, chế độ ăn uống cũng thay đổi so với ngày thường. Sự thay đổi này làm tăng nguy cơ gia tăng đường huyết, đặc biệt đối với những bệnh nhân mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp. Đây chính là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng tỷ lệ bệnh nhân nhập viện trong dịp Tết.

Mặc dù số ca nhập viện tăng so với năm trước, lãnh đạo Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết bệnh viện đã chủ động xây dựng phương án cụ thể, tăng cường nhân lực điều trị, đảm bảo đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh trong dịp Tết.

Theo bác sỹ Đồng, nhờ có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện đúng phác đồ điều trị, bệnh viện đã kiểm soát tốt tình hình, không xảy ra sai sót chuyên môn hay diễn biến bệnh nặng trong suốt thời gian qua.

Các bác sỹ khuyến cáo, trong dịp Tết, bệnh nhân mắc bệnh mạn tính cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế các thực phẩm chứa nhiều tinh bột, chất béo, đồng thời tăng cường chất xơ và hạn chế rượu bia, nước ngọt có ga. Ngoài ra, việc duy trì thói quen vận động nhẹ nhàng trong suốt kỳ nghỉ cũng rất quan trọng để kiểm soát đường huyết và hạn chế những biến chứng đáng tiếc.

Cảnh báo tai nạn hóc dị vật

Hàng tháng, một cơ sở y tế đa khoa tiếp nhận gần 60 ca hóc dị vật, chủ yếu là hóc xương trong các buổi tiệc tùng. Tình trạng hóc dị vật thường gia tăng vào dịp cuối năm do các bữa tiệc liên hoan, tất niên, và ăn uống không cẩn thận. Những yếu tố như ăn uống trong không khí vui tươi, vừa ăn vừa nói chuyện, hát hò hay uống rượu bia làm giảm sự tập trung khi nhai và nuốt, dẫn đến nguy cơ hóc dị vật.

Một số người khi bị hóc dị vật nhưng vì đang trong bữa tiệc hoặc vì bận rộn công việc cuối năm không đi khám kịp thời. Điều này có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu để lâu.

Đơn cử là trường hợp của chị P.N.M. (30 tuổi, TP.HCM) trong một buổi tiệc tất niên tại nhà hàng. Khi đang ăn vịt quay, chị cảm thấy đau buốt ở cổ họng, khó nuốt. Mặc dù cố gắng uống nhiều nước để đẩy xương xuống, nhưng tình trạng ngày càng tồi tệ hơn với các triệu chứng ho, khó thở và đau họng. Chị M. chỉ đến bệnh viện vào sáng hôm sau và qua nội soi và chụp CT, các bác sỹ phát hiện dị vật nghi ngờ là xương vịt mắc kẹt ở 1/3 trên thực quản.

Dị vật này có đầu sắc nhọn, đâm vào thành thực quản, không thể gắp qua nội soi tại phòng khám vì nguy cơ thủng thực quản. Sau khi được đưa vào phòng thủ thuật, bác sỹ gây mê và nội soi đã thành công lấy dị vật ra chỉ sau 15 phút. Mảnh xương vịt dài 4 cm được gắp ra, sức khỏe chị M. ổn định, không còn đau rát và có thể ăn uống bình thường.

Bác sỹ Hằng cho biết xương vịt thường cứng và sắc, dễ gây tổn thương niêm mạc nhiều hơn so với các loại xương khác, có thể gây rách niêm mạc, viêm nhiễm và áp xe. Xương vịt cũng dễ mắc kẹt ở vị trí sâu của hạ họng, thực quản, rất khó phát hiện và gắp nếu không có sự can thiệp y tế.

Dị vật thực quản nếu phát hiện sớm và lấy ra sẽ tránh được nhiều biến chứng. Nếu để lâu, dị vật có thể di chuyển xuống ruột, dẫn đến thủng ruột và phải phẫu thuật ổ bụng để lấy dị vật.

Nếu dị vật không được lấy ra kịp thời, có thể gây thủng thực quản, dẫn đến viêm trung thất, viêm mô tế bào, thậm chí viêm màng ngoài tim nếu nhiễm trùng lan đến vùng tim. Dị vật thực quản cũng có thể tạo áp lực lên khí quản hoặc phế quản, gây khó thở và nguy cơ suy hô hấp.

Một trường hợp khác là anh L.P.A. (45 tuổi, Đồng Nai), khi ăn cá trong một buổi tiệc tất niên, anh cảm thấy vướng họng và đau sau khi vừa ăn vừa nói chuyện.

Dù đã uống nước và nuốt cơm để đẩy dị vật xuống, nhưng anh vẫn cảm thấy đau và nuốt khó khăn. Vì bận rộn công việc cuối năm, anh không đi khám ngay, chỉ đến bệnh viện khi sốt cao và không ăn uống được.

Kết quả chụp CT cho thấy xương cá đã cắm sâu vào thành sau họng và gây áp xe. Ekip bác sỹ đã phải mổ cấp cứu, rạch áp xe và lấy dị vật ra, đồng thời điều trị bằng kháng sinh và dẫn lưu mủ để ngăn nhiễm trùng lan rộng.

Theo các bác sỹ, áp xe họng nếu không được xử lý đúng cách có thể gây nhiễm trùng lan rộng, thậm chí đe dọa tính mạng. Để tránh hóc dị vật, mọi người nên nhai kỹ, ăn chậm, hạn chế nói chuyện hoặc cười đùa khi ăn, và đặc biệt cần cẩn trọng với những món ăn có xương hoặc vỏ cứng. Đối với trẻ em và người già, cần loại bỏ xương trước khi ăn.

Khi có dấu hiệu nghi ngờ hóc dị vật như nuốt vướng, đau họng, ho, khàn giọng, khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế để được xử lý kịp thời. Nếu đến muộn sau 24 giờ, tình trạng viêm nhiễm có thể xuất hiện, và sau 48 giờ có thể gây áp xe hóa. Người bệnh không nên tự ý chữa trị bằng các mẹo dân gian như nuốt cơm, uống nước hay đập vào ngực vì có thể đẩy dị vật vào sâu hơn.