Đặt mua báo in| Mới - Đọc báo in phiên bản số| Thứ Ba, Ngày 19 tháng 03 năm 2024,
Trực diện dòng vốn FDI
Nguyễn Hoàng (DNSG) - 24/04/2019 15:12
 
Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) vừa công bố báo cáo về kinh tế quý I/2019, trong đó ghi nhận lượng vốn FDI đăng ký đạt 3,82 tỷ USD, tăng 80,1%, vốn FDI bổ sung tăng 1,3 tỷ USD, bằng 72,5% so với cùng kỳ năm 2018. Như vậy, trong ba tháng đầu năm nay, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã đăng ký đạt 4,12 tỷ USD, cao hơn cùng kỳ năm 2018 (3,88 tỷ USD).

Trong quý I đã có 785 dự án được cấp phép, trong đó ngành công nghiệp chế biến, chế tạo vẫn thu hút FDI lớn nhất với 75,3% tổng vốn đăng ký. Một số dự án lớn trong quý I như góp vốn, mua cổ phần của Beerco Limited (Hồng Kông) vào Công ty TNHH Vietnam Beverage chuyên  ản xuất bia và mạch nha ủ men bia tại Hà Nội, dự án do Goertek Co., Limited (Hồng Kông) đầu tư xây dựng nhà máy chế tạo thiết bị điện tử, phương tiện thiết bị mạng và các sản phẩm âm thanh đa phương tiện tại Bắc Ninh, dự án Vinhtex của  Royal Pagoda Private Limited (Singapore) sản xuất vải và nhuộm vải dệt kim tại Nghệ An. 

Đáng lưu ý là trong quý I, Trung Quốc đã vươn lên trở thành nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam với tổng số vốn 723,2 triệu USD. Các vị trí tiếp theo thuộc về Singapore  (690,8 triệu USD), Hàn Quốc (547,3 triệu USD), Nhật Bản (471,5 triệu USD), Hồng Kông (456,4 triệu USD), Quần đảo Virgin thuộc Anh (207,3 triệu USD), Đài Loan (197,5 triệu USD). Sự vươn lên của FDI từ Trung Quốc đã phần nào hiện thực hóa nhận định của VEPR trong các báo cáo trước đây về sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư vào Việt Nam nhằm né tránh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung và đón đầu Hiệp định CPTPP.   

VEPR cũng ghi nhận FDI tiếp tục là khu vực đóng góp chính vào tăng trưởng kinh tế thông qua xuất khẩu, khoảng 41,46 tỷ USD trong quý I. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc giảm 7,4% so với cùng kỳ năm ngoái một phần do việc xuất khẩu sang thị trường này ngày càng khó hơn do đã có một số thay đổi trong giám sát xuất nhập khẩu hoa quả vào Trung Quốc, như phải có giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, hàng hóa phải có nguồn gốc từ nhà vườn hay cơ sở đóng gói đã đăng ký với các cơ quan chức năng của Việt Nam cũng như đã được Tổng cục Hải quan Trung Quốc công nhận.

Trong quý I, tổng kim ngạch nhập khẩu ước tính đạt 57,98 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung Quốc tiếp tục là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 15 tỷ USD, tăng 9,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân chính là do hai quốc gia Mỹ - Trung đang trong thời gian đình ngưng dánh thuế vào hàng hóa của nhau để đàm phán và đồng nhân dân tệ đang có xu hướng giảm.

Dù tình hình kinh tế thế giới có nhiều biến động trong quý I nhưng tăng trưởng kinh tế vẫn được duy trì ở mức khá, nhưng kinh tế Mỹ và Trung Quốc trở nên bấp bênh hơn do cả những vấn đề nội tại lẫn căng thẳng thương mại giữa hai nước. Việc các liên kết kinh tế lớn trên thế giới rạn nứt đang gây không ít bất ổn cho các nước ASEAN - nhóm nước được cho là có tăng trưởng cao nhất, đặc biệt là về thương mại và toàn cầu hóa.

Sự thay đổi dòng vốn FDI vào Việt Nam là xu thế hiện nay của nhiều tập đoàn đa quốc gia trong quá trình cơ cấu lại chuỗi giá trị mạng sản xuất toàn cầu. 

Trong tình hình ấy, nhiều chuyên gia kinh tế lên tiếng về sự cần thiết thay đổi cấu trúc sản xuất và xuất khẩu theo hướng gia tăng đóng góp của khu vực FDI trong quá trình cải thiện mô hình tăng trưởng. Theo đó, thay vì đầu tư vào Việt Nam để tận dụng nhân công giá rẻ, để gia công, hãy chọn các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào những ngành sản xuất có giá trị gia tăng cao, đưa hàng hóa Việt Nam lên vị trí cao hơn trong chuỗi giá trị khu vực và đi kèm với phát triển mạnh ngành công nghiệp phụ trợ, tăng năng suất lao động và đào tạo lao động có kỹ năng. 

Muốn vậy, cần thay đổi chính sách ưu đãi đối với khu vực FDI. Cụ thể, giảm dần việc áp dụng hình thức ưu đãi về thời gian miễn thuế, các địa phương không được "xé rào" giảm thuế tràn lan,  rà soát lại các quy định pháp lý về ưu đãi thuế đối với dòng vốn FDI "có chất lượng cao". Cạnh đó, cần chuyển dần những ưu đãi đột phá đối với các dòng vốn FDI đầu tư vào các lĩnh vực tạo giá trị gia tăng cao, đóng góp vào tăng trưởng bền vững, cũng như đưa ra những cơ chế kiểm soát các địa phương trong thu hút FDI để đảm bảo định hướng trên.

GS Nguyễn Mại: Thay đổi cơ bản trong định hướng thu hút FDI thế hệ mới
Theo GS. TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), sự chuyển hướng về đầu tư nước ngoài đã có trong tổng...
Bình luận bài viết này
Xem thêm trên Báo Đầu Tư