Loạt cơ chế ưu đãi vượt trội giúp Hải Phòng thu hút đầu tư

Thảo luận về dự thảo nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù cho TP. Hải Phòng sáng 13/6, nhiều đại biểu đánh giá cao các cơ chế đột phá được đưa ra trong dự thảo. Trong bối cảnh vào ngày 1/7 này thành phố Hải Phòng sẽ được mở rộng theo nghị quyết của Quốc hội, các quy định trong dự thảo không chỉ đáp ứng yêu cầu trước mắt mà còn tạo dư địa cho phát triển trong dài hạn, giúp định hình mô hình quản trị đô thị theo hướng tích hợp, linh hoạt và hiệu quả. 

“Hải Phòng hiện đang giữ vai trò đầu tàu phát triển ở phía Bắc, là trung tâm logictics cảng biển, công nghiệp, dịch vụ của cả nước. Trong nhiều năm qua, Hải Phòng đã liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng cao, với tốc độ tăng trưởng trên 10% trong 10 năm liên tục. Nhưng để tiếp tục phát huy vai trò này trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng và cạnh tranh toàn cầu gay gắt, thành phố cần một khuôn khổ chính sách vượt trội, đủ linh hoạt để tạo ra không gian phát triển mới. Các chính sách tại dự thảo Nghị quyết đã được thiết kế với mức độ mở cao, đảm bảo tính thích ứng đối với không gian mở rộng và quy mô dân số tăng mạnh của thành phố Hải Phòng mới”, Đại biểu Lã Thanh Tân (Tp.Hải Phòng) khẳng định.

Đối với các cơ chế đặc thù được nêu trong dự thảo Nghị quyết, đa số đại biểu đều bày tỏ sự nhất trí cao.

Theo dự thảo, Hải Phòng được thành lập khu thương mại tự do với quy mô khoảng 6.470 ha và được hưởng nhiều cơ chế ưu đãi vượt trội như miễn tiền thuê đất, miễn kiểm tra chuyên ngành với hàng hóa đủ tiêu chuẩn.

Dự thảo cũng đề xuất chuyên gia, nhà khoa học, người nước ngoài làm việc tại khu thương mại tự do được miễn thị thực, cấp thẻ tạm trú 10 năm, được giảm 50% thuế thu nhập cá nhân.

Với doanh nghiệp hoạt động tại khu thương mại tự do được đề xuất hưởng mức thuế 10% trong 30 năm, miễn thuế 4 năm và giảm 50% thuế phải nộp 9 năm tiếp theo. Sau thời hạn ưu đãi, mức thuế áp dụng là 15%.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đánh giá cao các cơ chế, chính sách đặc thù trong cơ chế đặc thù thương mại tự do của dự thảo Nghị quyết, cụ thể là chính sách đơn giản hóa thủ tục hành chính, cơ chế miễn thị thực cho người nước ngoài tạm trú trong thời gian 10 năm đối với những chuyên gia, quản lý; chính sách ưu đãi cho thuê đất, giao đất; ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp…  

Tuy vậy, đại biểu cho rằng, một số chính sách đặc thù ưu đãi về tiền thuê đất, mặt nước, ưu đãi về thuế, nhất là khu thương mại tự do cao hơn nhiều so với chính sách ưu đãi ở khu vực thành phố Đà Nẵng và đề nghị phải cân nhắc để thành phố Đà Nẵng và khu thương mại tự do của Hải Phòng tương đồng với nhau.

Về việc mở rộng hoạt động kinh doanh, đại biểu băn khoăn về chính sách chuyển khẩu hàng hóa có thể dẫn tới tình trạng lợi dụng để tuồn hàng hóa ra nước ngoài mà không phải hàng hóa là nguyên liệu sản xuất trong nước hoặc nguyên liệu nhập từ nước ngoài đưa vào khu vực này để trốn thuế.

Phó chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Trần Chí Cường

Đại biểu Trần Chí Cường, Phó chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cũng cho rằng, việc ban hành Nghị quyết sẽ tạo cơ chế đột phá cho thành phố Hải Phòng phát triển trong bối cảnh mới, giải quyết các điểm nghẽn, nâng cao sức cạnh tranh và thu hút đầu tư thông qua các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, các căn cứ chính trị, pháp lý đã hội tụ đầy đủ các yếu tố tiềm năng, lợi thế với nhiều nội dung được thể hiện tại dự thảo Nghị quyết.

Theo đại biểu, trong bối cảnh đẩy mạnh liên kết vùng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, việc xác định trung tâm logistic là một mô hình kinh doanh mới, có vai trò then chốt trong việc kết nối các ngành, các địa phương và vùng lãnh thổ là hết sức cần thiết. Việc đề xuất thí điểm chính sách thu hồi đất để sớm hình thành các trung tâm logistics quy mô lớn, hiện đại tại thành phố Hải Phòng hoàn toàn xác đáng và cần được Quốc hội xem xét, ủng hộ.

Tuy vậy, đại biểu Cường cũng lưu ý tránh dẫn đến sự bất bình đẳng phát triển giữa các địa phương và đề xuất khi Quốc hội thông qua các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội áp dụng tại khu thương mại tự do Hải Phòng cũng cần xem xét áp dụng tại khu thương mại tự do thành phố Đà Nẵng nhằm đảm bảo tính thống nhất, nâng cao năng lực cạnh tranh giữa các quốc gia

Ưu đãi cho trung tâm thương mại tự do Hải Phòng sẽ được áp dụng cho cả Đà Nẵng

Hồi âm ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay, các chính sách cho khu thương mại tự do được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá, phân tích các chính sách đang được áp dụng tại các khu thương mại tự do trong nước, như thành phố Đà Nẵng và các khu thương mại tự do đã thành công trên thế giới đó là Hàn Quốc, Trung Quốc và Singapore.

Các chính sách ưu đãi đưa ra cũng có điều chỉnh phù hợp với thực tế tại thành phố nên độ mở cao, như áp dụng thủ tục đầu tư, đặc biệt đối với dự án cho khu thương mại tự do thuộc lĩnh vực ưu tiên thu hút đầu tư, cho thuê đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, được sử dụng ngoại tệ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhà đầu tư nước ngoài được thực hiện chuyển khẩu hàng hóa.

Đồng thời, các cơ chế chính sách trong khu thương mại tự do được thiết lập theo hướng một khai báo, một kiểm tra và một phê duyệt nhằm thúc đẩy môi trường đầu tư kinh doanh theo chuẩn mực ở quốc tế.

“Đây là mô hình mang tính đột phá nhưng vẫn đảm bảo tính tuần tự, từng bước thí điểm kèm theo việc kiểm tra, giám sát nhằm hạn chế tối đa các rủi ro. Trong quá trình triển khai thực hiện sẽ đánh giá, xem xét, đề xuất mở rộng và làm tiền đề để chúng ta luật hóa các quy định về khu thương mại tự do trên phạm vi cả nước”, Bộ trưởng khẳng định.

Đối với lo ngại của đại biểu về chuyển khẩu hàng hóa, Bộ trưởng cho hay, hiện nay, chúng ta đang coi hoạt động đưa hàng hóa nước ngoài vào kho ngoại quan để đóng gói xuất khẩu là chuyển khẩu. Điều này khiến cho các nhà đầu tư nước ngoài không thể triển khai hoạt động này, ảnh hưởng đến thu hút đầu tư, logistics, sản xuất trong nước và nguồn thu ngân sách. Thực tế, Việt Nam là một trong những nước quy định chặt chẽ nhất về vấn đề này, hầu hết các nước người ta không quy định đây là việc chuyển khẩu.

Với mô hình mới quy định tại dự thảo, Việt Nam sẽ đóng vai trò là trung tâm trung chuyển, lưu trữ, đóng gói, kết nối chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này giúp doanh nghiệp tận dụng vị trí địa lý chiến lược của Việt Nam, từ đó thúc đẩy ngành logistics, tạo thêm việc làm và mang lại nguồn thu ngoại tệ đáng kể.

“Trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ Tài chính sẽ phối hợp rất chặt chẽ với thành phố Hải Phòng để quản lý, kiểm soát, đảm bảo không xảy ra những trường hợp lợi dụng như quan ngại của đại biểu Quốc hội”, Bộ trưởng khẳng định.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng

Về đề nghị của đại biểu quốc hội liên quan đến chính sách ưu đãi cho thành phố Hải Phòng nên tương đồng với khu thương mại tự do của thành phố Đà Nẵng, Bộ trưởng hoàn toàn nhất trí và cho biết sẽ báo cáo Thường vụ Quốc hội, phối hợp với Ủy ban Kinh tế và Tài chính để nghiên cứu phương án xử lý.

Phương án thứ nhất, nếu các quy định phù hợp, cơ quan soạn thảo sẽ phối hợp với Ủy ban Kinh tế và Tài chính trình Thường vụ Quốc hội để trình Quốc hội có thể đưa vào nghị quyết chung của Quốc hội về việc cho phép chính sách áp dụng cho khu thương mại tự do của thành phố Hải Phòng thì được áp dụng cho Đà Nẵng, nếu thuận lợi nhất thì cách này là nhanh nhất.

Phương án hai, trình Quốc hội cho ủy quyền để Thường vụ Quốc hội chủ động xem xét để ban hành nghị quyết cho phép khu thương phép thành phố, khu thương mại tự do của Đà Nẵng được hưởng chính sách tương đồng như khu thương mại tự do của thành phố Hải Phòng, nếu phương án một không thực hiện được.

Phương án thứ ba - nếu cả hai cách trên không được - là Chính phủ sẽ trình Quốc hội để làm các quy trình như bình thường. Cách này sẽ mất nhiều thời gian hơn, trong khi hiện nay Chính phủ đang trình Quốc hội để cho phép thành phố Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh triển khai thành lập Trung tâm tài chính quốc tế và việc xây dựng khu thương mại tự do của thành phố Đà Nẵng cũng có ý nghĩa rất quan trọng để vận hành Trung tâm tài chính quốc tế.