Kết quả xây dựng nông thôn mới 2010 – 2020 là cơ sở cho Quảng Bình thực kết nối đồng bộ giữa phát triển công nghiệp với nông nghiệp, đô thị và nông thôn trong thời gian tới.

Bước tiến vững chắc

Với quan điểm xây dựng nông thôn mới không chạy theo thành tích, không có điểm dừng, Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Quảng Bình đã chỉ đạo Văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh phối hợp với các sở, ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới bền vững gắn với đô thị văn minh.

Theo ông Đoàn Ngọc Lâm, Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Bình, mặc dù năm 2021 dịch bệnh Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp nhưng với tinh thần “vừa phòng chống dịch, vừa xây dựng nông thôn mới”. Các địa phương trong tỉnh đã xây dựng lộ trình với những mục tiêu, giải pháp cụ thể. Trong đó, Quảng Bình tập trung ưu tiên nguồn lực để phấn đấu và nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới ở cấp xã, cấp huyện.

Tổng nguồn vốn huy động cho Chương trình trong 6 tháng đầu năm 2021 đạt 5.909,2 tỷ đồng. Trong đó: Vốn ngân sách nhà nước: 596,4 tỷ đồng, chiếm 10,1% (Trong đó: Vốn trực tiếp cho Chương trình là 223,4 tỷ đồng; vốn lồng ghép 373,0 tỷ đồng); Tín dụng thương mại là 5.289,0 tỷ đồng, chiếm 89,5%; Đóng góp của cộng đồng dân cư: 23,8 tỷ đồng, chiếm 0,4% .

Từ một tỉnh có xuất phát điểm thấp, bình quân 3,6 tiêu chí/xã, đến năm 2019, tiêu chí đạt được bình quân/xã là 16,1 tiêu chí. Công tác chỉ đạo xã dưới 05 tiêu chí sớm đạt được mục tiêu đề ra. Tỷ lệ số xã dưới 10 tiêu chí còn 8,8%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu mà Ban Chỉ đạo Trung ương đưa ra (Trung ương đặt chỉ tiêu phấn đấu tỷ lệ số xã dưới 10 tiêu chí còn khoảng 25%).

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tạo nên diện mạo khang trang cho vùng nông thôn Quảng Bình

Nhiều địa phương đã bước vào giai đoạn xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, quan tâm chỉ đạo chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, triển khai liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị. Phong trào khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu ở nhiều địa phương đã thúc đẩy phong trào đi vào thực chất. Ngoài ra, Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" OCOP cũng đã bước đầu đạt được những kết quả nhất định, góp phần thúc đẩy phát triển những sản phẩm đặc thù của địa phương. 

Đến nay, toàn tỉnh có 81 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt 63,3%. Đến hết năm 2021, dự kiến sẽ có thêm 7 xã đạt chuẩn nông thôn mới, nâng tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới lên 88 xã, đạt 68,8% tổng số xã toàn tỉnh; có 2 đơn vị cấp huyện đạt 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; trong đó thành phố Đồng Hới đã hoàn thiện hồ sơ trình Trung ương thẩm định, xét công nhận đạt chuẩn; thị xã Ba Đồn đang làm hồ sơ cấp huyện để đề nghị thẩm tra xét công nhận.

Xây dựng nông thôn mới nâng cao

Với quan điểm xây dựng nông thôn mới theo hướng chuyển từ lượng sang chất, trong đó xác định người nông dân là chủ thể, trực tiếp thực hiện và được thụ hưởng, trong quá trình triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, tỉnh đã mạnh dạn sửa đổi, bổ sung các quy định, bộ tiêu chí, cơ chế quản lý, đồng thời sử dụng nguồn vốn ngân sách cùng các nguồn lực khác một cách hợp lý, tập trung đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, coi trọng công tác quy hoạch và phát triển các sản phẩm chủ lực, thế mạnh của địa phương, hướng đến xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.

Mục tiêu của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới 2021 - 2025 là nâng cao chất lượng sống của người dân nông thôn thông qua hệ thống cơ sở hạ tầng kết nối đô thị - nông thôn.

Công tác xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu tiếp tục đi vào chiều sâu, được các địa phương quan tâm chỉ đạo, trở thành nhu cầu, mong muốn của người dân (6 tháng đầu năm đã có thêm 1 khu dân cư kiểu mẫu); Chương trình OCOP tiếp tục tạo sức lan tỏa trong cộng đồng. Đến nay, có 57 sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP cấp tỉnh, trong đó có 56 sản phẩm đạt 3 sao, 1 sản phẩm đạt 4 sao.

Bên cạnh đó, một số địa phương đã chủ động đăng ký thêm các xã nông thôn mới nâng cao; chủ động rà soát và đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới tại các thôn, bản thuộc các xã đặc biệt khó khăn theo đúng lộ trình đề ra.

Đặc biệt là, tập trung chỉ đạo TP Đồng Hới, thị xã Ba Đồn về đích nông thôn mới trước năm 2022; nâng cao mức độ, chất lượng các tiêu chí; thực hiện hiệu quả đề án mỗi xã một sản phẩm; đẩy mạnh phong trào và nâng cao chất lượng hiệu quả khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu; tập trung xử lý rác thải, môi trường chăn nuôi, nâng cao chất lượng tiêu chí môi trường nông thôn.

Tuy nhiên, bên cạch những thành quả đã đạt được vẫn còn một số khó khăn cần tháo gở đó là: công tác chuyển dịch cơ cấu sản xuất chưa mạnh; công nghiệp chế biến sản phẩm nông nghiệp chậm hình thành. Sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu còn ít, chương trình phát triển mỗi xã một sản phẩm nông nghiệp chưa được các cấp, các ngành quan tâm đúng mức…

Trong thời gian tới, để hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới đã đề ra, các sở, ngành, địa phương phải xây dựng kế hoạch một cách chi tiết, cụ thể và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả, theo hướng tiếp tục duy trì, củng cố, nâng cấp các tiêu chí của chuẩn mới, nhất là những tiêu chí thiết thực, nâng cao phúc lợi cho cư dân nông thôn như: phát triển sản xuất nâng cao thu nhập, bảo vệ môi trường, văn hóa cộng đồng...

Cụ thể, trong giai đoạn 2021-2025 là đầu tư nâng cấp hạ tầng trọng yếu, đảm bảo kết nối đồng bộ, hài hòa giữa phát triển công nghiệp với nông nghiệp, giữa đô thị và nông thôn, giữa vùng khó khăn với vùng động lực phát triển. Phát triển đa dạng các loại hình kinh tế nông thôn, nâng cao nhanh thu nhập cho người dân; quan tâm, phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp; có giải pháp giải quyết vấn đề môi trường hiệu quả (nhất là xử lý rác thải, nước thải sinh hoạt, nâng cao tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch). Huy động tối đa và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho xây dựng nông thôn mới.