Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XIV đã bế mạc cuối tuần qua, sau 2 đợt họp trực tuyến và trực tiếp.

Hai kịch bản tăng trưởng

Cuối tuần qua, kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XIV đã bế mạc sau 2 đợt họp trực tuyến (từ ngày 20 đến ngày 28/5) và trực tiếp (từ ngày 10 đến ngày 19/6).

Sau cú sốc Covid-19, khiến các vị đại biểu đau đầu nhất ở kỳ họp này là thu ngân sách nhà nước chắc chắn sẽ giảm, nhưng nhiều khoản chi không những không thể giảm, mà còn tăng. Khó như thế, nên Chính phủ chưa đề nghị điều chỉnh dự toán ngân sách của năm nay, mà chỉ đưa ra 2 kịch bản.

Theo đó, trường hợp tăng trưởng GDP khoảng 4,5%, thu ngân sách nhà nước dự kiến giảm khoảng 163.000 tỷ đồng, bội chi ngân sách nhà nước không quá 309.800 tỷ đồng, tương ứng khoảng 4,73% GDP, tăng 75.000 tỷ đồng so với dự toán đầu năm, nợ công khoảng 55,5% GDP.

Trường hợp tăng trưởng GDP khoảng 3,6%, thu ngân sách nhà nước dự kiến giảm khoảng 190.000 tỷ đồng, bội chi ngân sách nhà nước không quá 324.800 tỷ đồng, tương ứng khoảng 5,02% GDP, tăng 90.000 tỷ đồng so với dự toán, nợ công khoảng 56,4% GDP.

Hậu thuẫn cho sự chủ động của Chính phủ trong điều hành, Quốc hội không những đồng ý không điều chỉnh chỉ tiêu vĩ mô, mà còn “châm chước” về quy trình đôi khi quá gấp gáp để đưa ra những quyết sách vừa giải quyết những vấn đề cấp bách, vừa tính kế lâu dài cho nền kinh tế đã bị tổn thương sâu sắc bởi đại dịch.

Ngày cuối cùng của Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã quyết định giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2020 đối với trường hợp doanh nghiệp có tổng doanh thu năm 2020 không quá 200 tỷ đồng. Việc này dự kiến giảm thu ngân sách nhà nước năm 2020 khoảng 23.000 tỷ đồng.

Ngay sau đó, Quốc hội quyết định chuyển đổi từ phương thức đối tác công - tư sang đầu tư công đối với 3 dự án thành phần thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam, ngân sách phải bổ sung 23.461 tỷ đồng.

Để chia sẻ với khó khăn của ngân sách, Quốc hội quyết định chưa thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và lương hưu từ ngày 1/7/2020, giao Chính phủ căn cứ tình hình thực tế, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thời điểm điều chỉnh.

Thông qua 3 luật là xương sống của nền kinh tế

Trước đó, trong tuần làm việc cuối cùng, Quốc hội đã thông qua Luật Doanh nghiệp (sửa đổi), Luật Đầu tư (sửa đổi) và Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP), ba luật mà theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương là xương sống của nền kinh tế đất nước. Thứ trưởng Trần Quốc Phương cũng nhắc đến nhiều vấn đề lớn khác đã được Quốc hội quyết định như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVIPA), cơ chế đặc thù cho Hà Nội, Đà Nẵng..., góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tiếp tục cải cách thể chế - công cụ để giải phóng nguồn lực, phát triển kinh tế.

Chính sách thoáng, giải pháp cấp bách, trách nhiệm giám sát của cơ quan dân cử cũng nặng nề hơn. Tại nghị quyết chung của kỳ họp, Quốc hội đã giao Chính phủ chủ động trong điều hành ngân sách nhà nước năm 2020 phù hợp với tình hình thực tế. Tập trung thực hiện các giải pháp chống thất thu, tiết giảm chi ngân sách nhà nước, cắt giảm tối thiểu 70% kinh phí hội nghị, đi công tác trong và ngoài nước còn lại của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương (trừ Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Y tế; kinh phí thực hiện năm Chủ tịch ASEAN, năm Chủ tịch AIPA và các hoạt động ngoại giao quốc gia khác của Bộ Ngoại giao) và tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2020.

Chính phủ cũng được yêu cầu chỉ đạo các địa phương chủ động sử dụng nguồn lực của mình để thực hiện các nhiệm vụ chi quan trọng. Trường hợp hụt thu và phải chi những khoản chi cần thiết nhưng thiếu nguồn, thì sử dụng dự phòng ngân sách, quỹ dự trữ tài chính, tăng thu, tiết kiệm chi và các nguồn hợp pháp khác.

Sau khi sử dụng tất cả các giải pháp và nguồn lực trên mà còn khó khăn, Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh các chỉ tiêu về ngân sách nhà nước tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV. Quốc hội mở thêm một cơ hội cho sự linh hoạt trong điều hành của Chính phủ.