Hội thảo được tổ chức với mục tiêu cập nhật những thông tin mới nhất về ứng dụng công nghệ sinh học để sử dụng các hoạt chất, dược liệu trong tăng cường miễn dịch, hỗ trợ chống ô xy hoá, chống gốc tự do, phòng ngừa ung thư, hỗ trợ hồi phục sức khoẻ để giảm tác dụng phụ của hoá trị, xạ trị trong điều trị ung thư.

Hội thảo khoa học: Các hoạt chất, dược liệu hỗ trợ phòng ngừa ung thư, giảm tác dụng phụ của hóa trị, xạ trị và tăng cường miễn dịch.

Tại Hội thảo, PGS. TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam cho biết, căng thẳng trong cuộc sống, thói quen hút thuốc lá, thiếu vận động thể lực, lạm dụng rượu, bia và chế độ ăn không hợp lý cùng với những yếu tố môi trường như ô nhiễm, thực phẩm bẩn… đã làm tăng nguy cơ thiếu hụt vi chất, tăng các gốc tự do…, dẫn đến cơn thuỷ triều các bệnh mạn tính không lây, trong đó có ung thư.

Theo báo cáo toàn cầu về ung thư năm 2020 của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm, Việt Nam ước tính có khoảng 165.000 ca mắc ung thư và 115.000 ca tử vong do ung thư. Số ca mắc và tử vong vẫn có xu hướng tăng đáng kể trong những năm gần đây.

Theo dược sĩ Nguyễn Xuân Hoàng, Phó chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam, Phó Viện trưởng Viện Thực phẩm chức năng, Nghị quyết 36-NQ/TW của Bộ Chính trị năm 2023 về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước đã nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực y tế, trong đó có thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thảo dược.

Đây cũng là xu hướng tất yếu của ngành thực phẩm chức năng trong nhiều năm qua nhằm tìm ra các hoạt chất, dược liệu quý ứng dụng vào trong các sản phẩm để chăm sóc sức khoẻ người dân.

Tuy nhiên, cũng theo dược sĩ Nguyễn Xuân Hoàng, dù là ngành kinh tế nhiều tiềm năng với giá trị khoảng 13 tỷ USD/năm (gần gấp đôi ngành dược với 7 tỷ USD/năm), song hiện nay, các chính sách liên quan tới việc phát triển ngành thực phẩm chức năng vẫn chưa được coi trọng.

Bên cạnh đó, dù có cơ chế hỗ trợ song các quỹ đổi mới sáng tạo vẫn chưa cụ thể hoá được việc cho vay ra sao, ưu đãi thế nào với cơ sở nghiên cứu, doanh nghiệp trong lĩnh vực.

Đại diện Vinalink Group phát biểu tại Hội thảo

“Đây là một ngành kinh tế nên cần có một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, cần được đào tạo bài bản tại các nhà trường, tránh để tình trạng các doanh nghiệp tự bơi như hiện nay”, Phó chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam nêu.

Tại Hội thảo, các chuyên gia khẳng định vai trò quan trọng của các dươc liệu, hoạt chất sinh học trong việc tăng cường miễn dịch, hỗ trợ chống ô xy hoá, chống gốc tự do, phòng ngừa ung thư, hỗ trợ hồi phục sức khoẻ để giảm tác dụng phụ của hoá trị, xạ trị trong điều trị ung thư. Một số dược liệu, hoạt chất sinh học tiêu biểu có thể kể đến Lunasin Fucoidan, nấm ngưu chương chi, DeltaImmune… 

Các chuyên gia, nhà khoa học và đại diện các doanh nghiệp đã thảo luận và giải đáp nhiều thắc mắc của người tham gia để làm rõ hơn về các căn cứ khoa học, cơ chế tác dụng và đặc biệt là việc ứng dụng, sử dụng dược liệu, hoạt chất sinh học này vào trong thực tế phát triển các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ tại Việt Nam.

Đồng thời nhấn mạnh vai trò của công nghệ sinh học trong việc nghiên cứu, chế tạo, phát triển các sản phẩm chất lượng cao để đưa ra thị trường các sản phẩm chất lượng phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của người dân.

Được biết, việc ứng dụng công nghệ sinh học vào sản xuất nguyên liệu phẩm, thực phẩm chức năng rõ ràng có tác dụng cải thiện các đặc tính dinh dưỡng và tăng cường sức đề kháng.

Chúng đã được chứng minh bằng nhiều thành tựu qua các nghiên cứu trong nước và quốc tế. Ứng dụng công nghệ sinh học vào sản xuất thực phẩm chức năng bao gồm các hoạt động thay đổi cấu hình axit béo để tăng dầu thực vật hơn, cải thiện hàm lượng protein, tăng mức vitamin và khoáng chất, giảm khả năng chống các chất dinh dưỡng và chất có thể gây độc.

Đồng thời với việc ứng dụng công nghệ sinh học trong hoạt động sản xuất thực phẩm chức năng cũng giúp tăng nồng độ của các chất chống oxy hóa cho các sản phẩm thông qua việc giảm axit phytic, gossypol và glycoalkaloids và cũng có khả năng tăng cường sự an toàn của thực phẩm cho con người.

Mặc dù công nghệ sinh học đã đạt được một số tiến bộ trong việc giảm protein gây dị ứng trong một số loại thực phẩm nhưng sự phức tạp của phản ứng dị ứng, sự khác biệt về độ nhạy cảm giữa mọi người và sự hiện diện của nhiều chất gây dị ứng trong một loại thực phẩm khiến nó trở thành thách thức đáng ngại.

Do đó, mọi ứng dụng công nghệ mới cho sản xuất thực phẩm chức năng đều phải tuân thủ theo quy định nghiêm ngặt của Tổ chức Y tế Thế giới về độ an toàn và tính hiệu quả.

Một hướng nghiên cứu rất cơ bản trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm chức năng từ cao dược liệu thiên nhiên tại Việt Nam hiện nay là nghiên cứu tính hiệu quả và an toàn. Các nghiên cứu này được thực hiện cả trong phòng thí nghiệm với cả động vật và trên lâm sàng.

Các nghiên cứu này giúp cho công tác quản lý thực phẩm chức năng ngày một chặt chẽ và khoa học hơn. Nhiều cơ sở nghiên cứu thực phẩm chức năng được thành lập như: Học viện Quân y, Viện Y học cổ truyền dân tộc quân đội, các cơ quan nghiên cứu của các viện nghiên cứu và các hiệp hội.

Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam cũng thành lập Viện Nghiên cứu thực phẩm chức năng, Viện An toàn thực phẩm và dinh dưỡng ứng dụng.

Hiện nay, trên thế giới có hàng ngàn tài liệu nghiên cứu đã được công bố về lợi ích sức khỏe của các thành phần hoạt tính sinh học từ tài nguyên thiên nhiên, các nghiên cứu về nguyên liệu thực phẩm chức năng có liên quan đến tính chất hóa học hoặc chức năng y tế cũng được các nhà khoa học chỉ ra.

Với những thông tin về nghiên cứu khoa học và các thông tin về chất lượng thực phẩm chức năng từ các nghiên cứu có thể dễ dàng chuyển đổi kết quả từ phòng thí nghiệm thành các ứng dụng công nghiệp.