Tại phiên chất vấn sáng nay (21/8) trong khuôn khổ phiên họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan giải đáp về vấn đề hỗ trợ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, mở rộng thị trường với nông sản và những khó khăn trong vận động Ủy ban châu Âu gỡ bỏ "thẻ vàng" IUU đối với thủy sản Việt Nam.

Đại biểu Phạm Hùng Thắng (đoàn Hà Nam).

Tại phiên họp, đại biểu Phạm Hùng Thắng (đoàn Hà Nam) chất vấn Bộ trưởng Lê Minh Hoan về giải pháp tham mưu Chính phủ “sớm có chính sách hỗ trợ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông sản, mở rộng thị trường với nông sản Việt Nam,” đồng thời nêu câu hỏi: “Bộ sẽ có những giải pháp gì để tham mưu cho Chính phủ sớm hoàn thiện chính sách pháp luật về phát triển nhãn hiệu, thương hiệu sở hữu độc quyền nhãn hiệu sản phẩm nông sản chủ lực của Việt Nam?”

Hồi âm câu hỏi của đại biểu Phạm Hùng Thắng về chính sách hỗ trợ sản xuất, tiêu thụ, mở rộng thị trường cho nông sản, Bộ trưởng  Lê Minh Hoan cho biết, mở cửa thị trường là chủ trương nhất quán để tiêu thụ nông sản từ trong nước cho đến xuất khẩu.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh các giải pháp mở cửa tiêu thụ nông sản. Thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương liên tục có những nghị định thư với các nước về xuất khẩu. Trong đó, việc chuẩn hóa tất cả tiêu chuẩn chất lượng nông sản là vấn đề lớn.

“Chúng ta không thể nói vấn đề thị trường nếu hàng hóa không đạt được các tiêu chuẩn của thị trường. Do đó, cần quan tâm việc cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi. Đây là vấn đề lớn đối với nền nông nghiệp nước ta”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.

Đặc biệt, Bộ trưởng cho rằng, việc xây dựng lại vùng nguyên liệu tập trung, liên kết thành hợp tác xã đủ mạnh là nhiệm vụ quan trọng để khắc phục tính manh mún của nền nông nghiệp.

Theo Bộ trưởng, chính sách để liên kết được những mảnh ruộng nhỏ trở thành những mảnh ruộng lớn, khu rừng nhỏ trở thành khu rừng lớn cần các địa phương quan tâm hơn nữa.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan tại phiên chất vấn sáng 21/8. Ảnh: media.quochoi.vn

“Bộ có vai trò kiến nghị với Chính phủ để có những chính sách phù hợp. Khi chính sách có thì việc hành động ở cấp độ địa phương cũng cần quyết liệt,” ông Hoan cho hay.

Bên cạnh đó, việc phát triển sản phẩm đặc trưng vùng miền cũng là một giải pháp tạo giá trị gia tăng giá trị cho nông sản. “Đến nay, đã có hơn 13.000 sản phẩm OCOP, nếu chúng ta thực hiện tốt việc này sẽ giải tỏa được áp lực thị trường, đồng thời tạo ra sinh kế, việc làm cho bà con nông dân”, ông Hoan nói.

Đối với vấn đề nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm nông nghiệp các đại biểu Quốc hội chất vấn, Bộ trưởng khẳng định, nếu có thương hiệu sẽ tạo được giá trị gia tăng rất lớn, tuy nhiên, vẫn còn những khó khăn nhất định. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương đang phối hợp xây dựng thương hiệu của nông sản.

“Muốn vậy, chúng ta phải có vùng nguyên liệu tập trung để có sản phẩm đồng đều, đồng thời quy chuẩn hóa nông sản chủ lực, xây dựng thiết chế bảo vệ hình ảnh nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.

Hiện nay, 2 Bộ cũng đang đề xuất Chính phủ xây dựng Hội đồng lúa gạo quốc gia, đây sẽ là bước để thay đổi về mặt thể chế, không tham gia sâu vào thị trường nhưng có thể can thiệp khi xảy ra xung đột, biến cố nào đó, nhất là với ngành lúa gạo, vốn mang cả hình ảnh của quốc gia.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) đặt câu hỏi chất vấn. Ảnh: media.quochoi.vn

Trả lời về các giải pháp gỡ “thẻ vàng” IUU, đại biểu Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) chất vấn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, giải pháp chủ yếu vẫn là thực hiện tốt Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó, phát triển thủy sản dựa trên ba trụ cột: Giảm khai thác, tăng nuôi trồng và bảo tồn biển.

“Những giải pháp nhằm gỡ "thẻ vàng" IUU chúng ta thực hiện trong suốt 7 năm qua đã có những thành quả nhất định. Chúng ta cũng tổ chức lại hệ thống kiểm ngư, hiện 28 địa phương ven biển đều có lực lượng kiểm ngư. Chúng ta có Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao về hình sự hóa những hành vi vi phạm liên quan đến IUU,” Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu rõ.

Thời gian tới, Việt Nam cần tiếp tục chứng minh về những nỗ lực trong việc tháo gỡ "thẻ vàng" IUU; phối hợp với Bộ Ngoại giao và Bộ Công an, Bộ Quốc phòng cùng vào cuộc triển khai tháng cao điểm.

Về chất vấn của đại biểu Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) liên quan giải pháp bảo đảm giá trị thương hiệu nông sản Việt như hạt điều, sầu riêng, cũng như bảo vệ được quyền lợi và cải thiện đời sống của người dân, Bộ trưởng Lê Minh Hoan dẫn câu chuyện trong lần ông đi công tác ở Bình Phước, chứng kiến người nông dân "đốn điều, trồng sầu riêng", trong khi đây là thủ phủ, là vương quốc của hạt điều mà bà con đã gắn bó bao đời nay.

"Khi tôi hỏi thì bà con nói: "Thì ông cứ nghĩ coi, bây giờ trồng sầu riêng thì thu nhập 1 tỷ đồng/ha, còn cây điều chúng tôi thu nhập khoảng 35 - 40 triệu đồng/ha, ông nhìn xem chúng tôi nên như thế nào?" Một câu rất là đắng lòng", Bộ trưởng nhớ lại. 

Từ đó, vị tư lệnh ngành Nông nghiệp đưa ra giải pháp tổ chức mô hình khuyến nông để trồng nấm Linh Chi đỏ dưới tán điều, trong đó vườn điều đa tầng giá trị do nấm Linh Chi đỏ có thể đem lại giá trị rất cao; đẩy mạnh việc sản xuất, chế biến điều đa dạng; xây dựng chuỗi chia sẻ, liên kết giữa người trồng điều với những doanh nghiệp chế biến...

Đối với sầu riêng, nếu muốn xây dựng thương hiệu, quy chuẩn, tiêu chuẩn thì phải xây dựng hiệp hội ngành hàng, trong đó có sự liên kết của các doanh nghiệp, nhà vườn với bà con nông dân. Cùng với đó, mở cửa thị trường sầu riêng nguyên trái, cơm sầu riêng chế biến... 

"Để đưa sầu riêng trở thành một sản phẩm quốc gia thì phải có một thiết chế quốc gia để điều chỉnh chính sách chung cho sầu riêng, cho người nông dân, doanh nghiệp về khoa học công nghệ, về đầu tư hạ tầng nếu chúng ta muốn đi xa, bởi vì chúng ta là người đi sau một số quốc gia xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc như Thái Lan", vị tư lệnh ngành nông nghiệp cho hay.