Sau 9 đợt tăng trong năm qua, lãi suất cơ bản của Mỹ hiện ở ngưỡng 4,75 - 5%, mức cao nhất kể từ cuối năm 2007. Ảnh: AFP

Tăng trưởng kinh tế Mỹ ước đạt 0,4% trong năm 2023

Biên bản cuộc họp tháng 3/2023 của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) - cơ quan tham mưu chính sách tiền tệ của Fed - ghi nhận các ý kiến cảnh báo của các thành viên FOMC về những hậu quả tiềm ẩn từ sự đổ vỡ của ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) và những xáo trộn khác trong lĩnh vực tài chính diễn ra đầu tháng 3.

Dù ông Michael Barr, Phó Chủ tịch phụ trách giám sát của Fed, đánh giá ngành ngân hàng Mỹ đang hoạt động "lành mạnh và có khả năng chống chịu", nhưng các nhà kinh tế học lại cho rằng nền kinh tế Mỹ sẽ bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng ngân hàng.

"Dựa trên đánh giá của họ về tác động kinh tế tiềm ẩn của những diễn biến gần đây của ngành ngân hàng Mỹ, ý kiến của các thành viên (FOMC - BTV) tại thời điểm diễn ra cuộc họp tháng 3, đã đề cập đến một cuộc suy thoái nhẹ bắt đầu vào cuối năm nay và sự phục hồi sẽ diễn ra trong hai năm tiếp theo", biên bản tóm tắt cuộc họp của FOMC nêu.

Các dự đoán sau cuộc họp cho thấy các quan chức Fed ước tính tăng trưởng GDP của Mỹ chỉ đạt 0,4% cho cả năm 2023. Trong đó, chi nhánh Fed tại Atlanta dự báo mức tăng trưởng quý I đạt khoảng 2,2%, điều này cho thấy sự sụt giảm của kinh tế Mỹ chủ yếu rơi vào cuối năm.

Cuộc khủng hoảng ngân hàng đã làm rấy lên một số suy đoán rằng Fed có thể giữ nguyên lãi suất, nhưng các quan chức Mỹ lại lưu ý rằng cần phải hành động nhiều hơn nữa để khống chế lạm phát.

Các quan chức FOMC cuối cùng đã bỏ phiếu cho phương án tăng lãi suất vay cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm và đây là đợt tăng thứ 9 trong năm qua. Quyết định này đã đẩy lãi suất liên bang đến ngưỡng 4,75 - 5%, mức cao nhất kể từ cuối năm 2007.

Việc Fed ra quyết định tăng lãi suất chưa đầy 2 tuần sau khi ngân hàng Silicon Valley Bank sụp đổ, cùng với sự đổ vỡ của hai ngân hàng khác là Signature Bank và Silvergate Bank, đã hối thúc Fed đưa ra các chương trình cho vay khẩn cấp để đảm bảo các ngân hàng có thể tiếp tục hoạt động.

"Tác động của việc thắt chặt thị trường hàng hóa và lao động ít được dự đoán hơn, còn lạm phát cơ bản được dự báo sẽ giảm mạnh vào năm tới", biên bản cuộc họp tháng 3 của FOMC cho biết.

Tuy nhiên, mối lo ngại về các thách thức kinh tế lớn hơn vẫn còn nhiều, đặc biệt là về các vấn đề ngân hàng. Sau sự sụp đổ của ba ngân hàng kể trên, các quan chức Fed đã đưa ra một chương trình cho vay mới dành cho các ngân hàng và nới lỏng các điều kiện đối với các khoản vay khẩn cấp.

Biên bản của FOMC cũng chỉ ra rằng các chương trình cho vay đã giúp ngành ngân hàng vượt qua khó khăn, nhưng họ cảnh báo việc cho vay sẽ bị thắt chặt hơn và các điều kiện tín dụng sẽ xấu đi.

"Ngay cả khi thực hiện các chương trình hành động, những người tham gia cuộc họp nhận ra rằng có sự bất ổn lớn về diễn biến của những điều kiện", biên bản cho biết.

Tăng lãi suất nửa điểm phần trăm nếu không có khủng hoảng ngân hàng

Một số quan chức Fed đã đặt câu hỏi liệu có nên giữ lãi suất ổn định hay không trong bối cảnh khủng hoảng ngân hàng. Thế nhưng, sau đó họ đồng ý bỏ phiếu cho một đợt tăng lãi suất khác (0,25 điểm phần trăm) "vì lạm phát tăng cao, sức mạnh của dữ liệu kinh tế gần đây và cam kết của họ là đưa lạm phát về mục tiêu dài hạn là 2%".

Biên bản cuộc họp của FOMC lưu ý rằng một số thành viên nghiêng về phương án tăng lãi suất nửa điểm phần trăm trước khi xuất hiện các vấn đề ngân hàng. Họ cho rằng lạm phát vẫn "quá cao" mặc dù họ nhấn mạnh rằng dữ liệu sắp tới và tác động của việc tăng lãi suất sẽ được xem xét khi xây dựng chính sách.

"Một số người tham gia cuộc họp nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì tính linh hoạt trong việc xác định quan điểm phù hợp của chính sách tiền tệ với triển vọng kinh tế rất không ổn định như hiện nay", biên bản nêu.

Dữ liệu lạm phát nhìn chung phù hợp với các mục tiêu của Fed. Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE), thước đo mà Fed ưa dùng để đánh giá lạm phát, chỉ tăng 0,3% trong tháng 2 và tăng 4,6% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) chỉ tăng 0,1% trong tháng 3 và tốc độ tăng đã giảm xuống mức 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Chỉ số CPI chủ yếu bị kiềm chế nhờ giá lương thực và năng lượng ổn định.

Mặt khác, giá dịch vụ lưu trú tăng đã khiến lạm phát cơ bản tăng thêm hơn 0,4% trong tháng 3 và tăng 5,6% so với một năm trước, cao hơn một chút so với mức tăng của tháng 2. Đối với giá nhà ở, Fed dự đoán sẽ tăng chậm lại trong thời gian còn lại của năm.

Theo dữ liệu được CME Group công bố vào chiều ngày 12/4, các thị trường đã dự đoán khoảng 72% khả năng Fed sẽ tăng lãi suất thêm 1/4 điểm phần trăm vào tháng 5 trước khi cơ quan này "quay xe" và thực hiện cắt giảm lãi suất những tháng cuối năm.

Mặc dù FOMC đã ấn định mức tăng lãi suất vào tháng 3, nhưng ủy ban này đã thay đổi ngôn từ trong tuyên bố sau cuộc họp. Nếu như các tuyên bố trước đó đề cập đến sự cần thiết phải "tăng lãi suất liên tục", thì đến thông báo cuộc họp tháng 3, FOMC đã đổi giọng và cho ra rằng nhiều đợt tăng lãi suất hơn "có thể sẽ phù hợp".