1. Một trong những vụ án gây chấn động dư luận là vụ bắt giữ Nguyễn Đức Kiên, tức “bầu” Kiên. Cho đến giai đoạn này, vụ án “bầu” Kiên gần như đã khép lại, Kiên và đồng bọn đang thụ án trong các trại giam, thế nhưng, Thiếu tướng Nguyễn Đức Thịnh, Cục trưởng C46 vẫn nhớ rất rõ những ngày đầu và cả hành trình làm án cực kỳ vất vả cùng không ít áp lực.

Chuyên án được bắt đầu từ một số đơn tố cáo do các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Bộ Công an chuyển cho lãnh đạo Tổng cục Cảnh sát. Tuy vẫn ẩn sâu, nhưng đối tượng Nguyễn Đức Kiên đã có quá nhiều hành vi sai phạm, đang tìm cách “lũng đoạn”, “thâu tóm” hoạt động của một số ngân hàng thương mại cổ phần, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh tiền tệ của đất nước.

Thiếu tướng Nguyễn Đức Thịnh, Cục trưởng C46 đang chỉ đạo trong cuộc họp của đơn vị.

Để ổn định tình hình tài chính - kinh tế đất nước, gánh nặng đặt ra đối với cơ quan Cảnh sát điều tra là phải điều tra và có đủ tài liệu xử lý đối với Nguyễn Đức Kiên, góp phần làm trong sạch ngành ngân hàng và từ đó mới có thể buộc các ngân hàng khác chấn chỉnh hoạt động theo đúng các quy định của pháp luật.

Vì vụ việc liên quan đến một nhân vật khá đặc biệt và các lĩnh vực nhạy cảm, nên để đảm bảo thành công của vụ án, yếu tố bí mật phải được đặt lên hàng đầu. Gần 2 tháng trời, cứ vào buổi trưa, Cục trưởng Thịnh và 2 điều tra viên của mình ngồi lại trụ sở cơ quan để ăn cơm hộp. Nhiều buổi, bữa ăn ấy báo thêm một suất cho đồng chí Tổng cục trưởng. Vừa tranh thủ ăn, mọi người vừa chỉ đạo, trao đổi về nội dung, tiến trình điều tra vụ án. “Chúng tôi đã phải rất khôn khéo trong việc thu thập tài liệu phạm tội, vì các đối tượng có mối quan hệ rộng, nếu thông tin bị lộ, các đối tượng sẽ tìm cách hủy chứng cứ và có cách đối phó với cơ quan Công an. Trên cơ sở những tài liệu thu thập được, chúng tôi đã tìm hiểu, tranh thủ kiến thức của các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng. Đồng thời, các điều tra viên phải thu thập và tìm hiểu kỹ tất cả các quy định của Nhà nước về lĩnh vực này”, Thiếu tướng Thịnh cho biết.

Một yếu tố thành công của cơ quan điều tra là chọn đúng tội danh chắc chắn nhất để tiến hành khởi tố, bắt tạm giam “bầu” Kiên. Các tài liệu, chứng cứ chứng minh Nguyễn Đức Kiên và đồng bọn phạm tội kinh doanh trái phép do cơ quan điều tra thu thập được đã thực sự thuyết phục đại diện của 3 ngành tư pháp trung ương trong cuộc họp chiều 20/8/2012. Được sự nhất trí cao của 3 ngành, khoảng 17 giờ cùng ngày, Thiếu tướng Nguyễn Đức Thịnh đã ký quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Nguyễn Đức Kiên về tội kinh doanh trái phép. Ngay sau đó, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã tiến hành phê chuẩn. Thời điểm bắt đối tượng được Ban chuyên án chọn là 18 giờ 30 tại Ngân hàng ACB, khi các cán bộ, nhân viên của ngân hàng đã về hết, để việc bắt giữ đảm bảo nhanh gọn, hiệu quả, không gây hoang mang dư luận.

Vụ án trên đã góp phần quan trọng buộc các ngân hàng thương mại cổ phần hoạt động theo đúng quy định pháp luật, đặc biệt đối với các hoạt động như phát hành cổ phiếu tiền ảo, sở hữu chéo, thâu tóm ngân hàng, vượt trần (đi đêm lãi suất ngoài lãi suất của ngân hàng…).

2. Những ngày cuối tháng 4/2014, dư luận cả nước xôn xao về việc báo chí Nhật Bản đưa thông tin Công ty JTC hối lộ các quan chức ngành đường sắt của Việt Nam, Indonesia, Uzebekistan. Ngay sau khi nhận được chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và đồng chí Bộ trưởng Bộ Công an, Cục C46 đã khẩn trương vào cuộc. Thời hạn mà phía Nhật yêu cầu chúng ta phải trả lời chỉ trong một tuần, tức là trước ngày 7/5/2014 để kịp báo cáo trong phiên họp chất vấn của Quốc hội Nhật Bản. Nếu không giải quyết tốt vụ án và kịp thời trong khoảng thời gian 7 ngày như nội dung nêu tại công hàm thì phía Nhật Bản sẽ cắt chương trình ODA đối với Việt Nam. Vấn đề này gây áp lực lớn đối với Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an nói chung và chính các điều tra viên được giao nhiệm vụ thụ lý nói riêng.

7 ngày, thời gian quá ngắn cho một vụ án phức tạp và nhiều khó khăn. Thế nhưng, với tinh thần đấu tranh quyết liệt, khẩn trương, chỉ trong 36 giờ, cơ quan điều tra đã làm rõ 3 đối tượng: Phạm Hải Bằng, Phó giám đốc RPMU; Phạm Quang Duy, Phó giám đốc RPMU và Nguyễn Nam Thái, Trưởng phòng thực hiện Dự án 3 Ban RPMU. Các đối tượng này đã nhiều lần nhận và nhận tổng cộng khoảng 11 tỷ đồng của JTC.

Mở rộng điều tra, sau đó, Cục C46 đã khởi tố, bắt tạm giam đối với 3 đối tượng nữa về hành vi “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Để phục vụ cho việc tái kết nối ODA, trong các ngày 16/5/2014, 20/5/2014, 24/6/2014, Cục C46 đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông - Vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Ngoại giao để làm việc với Bộ Ngoại giao Nhật Bản, Tổ chức Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA). Nội dung các buổi làm việc vừa trao đổi thông tin điều tra, vừa khẳng định thái độ kiên quyết của Chính phủ Việt Nam đối với những sai phạm xảy ra tại RPMU và những cam kết của các cơ quan chức năng Việt Nam về việc phòng trừ tiêu cực trong sử dụng vốn ODA tại Việt Nam.

Và hồi 8 giờ (giờ Việt Nam) ngày 18/7/2014, tin vui đã đến. Bộ Ngoại giao Nhật Bản ra thông cáo báo chí với nội dung: Trên cơ sở những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc xử lý vụ Công ty JTC đưa hối lộ cho cán bộ của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, cũng như việc tăng cường biện pháp phòng, chống tham nhũng trong các dự án ODA Nhật Bản, Chính phủ Nhật Bản quyết định nối lại việc xem xét các dự án ODA mới dành cho Việt Nam, ngoại trừ các dự án liên quan đến chủ đầu tư là Tổng công ty Đường sắt Việt Nam. Trong lần này, Chính phủ Nhật Bản chỉ nối lại ODA mới cho Việt Nam, còn Indonesia, Uzebekistan thì vẫn chưa thể.

3. Kỷ lục cho kết luận điều tra dài nhất có lẽ thuộc về vụ án Phạm Công Danh, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Xây dựng (VNCB), Chủ tịch HĐTV, kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Thiên Thanh và đồng bọn đã cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng do Cục C46 vừa hoàn thành cuối năm 2015. Kết luận điều tra được đóng thành một quyển như sách nghiên cứu, dày tới... 250 trang khổ A4, trong đó dày đặc các con số, sơ đồ về hành vi phạm tội cũng như dòng tiền thất thoát trong vụ án. “Tác giả” của Bản kết luận điều tra "đồ sộ" này chính là 10 điều tra viên của Phòng 10 (Cục C46). Họ đã phối hợp với các cán bộ dày dặn kinh nghiệm của các Phòng trinh sát thuộc Cục, mất gần 500 ngày tìm hiểu, xác minh, điều tra để có được những thông tin đầy đủ và chính xác trong kết luận.

Trong quá trình điều tra vụ án, đến tháng 5/2015, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã làm rõ được hành vi vi phạm pháp luật của Phạm Công Danh và đồng phạm, cũng như các sai phạm khác có liên quan đến vụ án này, như sai phạm của 3 ngân hàng khác trong việc cho các công ty liên quan đến Phạm Công Danh vay 8.166,8 tỷ đồng; sai phạm của Tổ giám sát đặt tại VNCB; trách nhiệm của một số cá nhân, đơn vị trong việc tái cơ cấu Ngân hàng VNCB...

Ngày 20/11/2015, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã có bản kết luận điều tra Vụ án số 85/C46 (P10) kết thúc điều tra giai đoạn I, chuyển hồ sơ đến Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị truy tố 36/50 bị can về 2 tội: “Tội cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” (Điều 165, Bộ luật Hình sự) và “Tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” (Điều 179, Bộ luật Hình sự), số bị can còn lại tách ra để tiếp tục truy tố giai đoạn II của vụ án.

Ngoài ra, “dấu ấn” của Cục C46 còn được khắc ghi trong lòng người dân khi các anh trực tiếp điều tra, thụ lý các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, như vụ Huỳnh Thị Huyền Như lừa đảo chiếm đoạt hơn 4.000 tỷ đồng của 43 tổ chức, doanh nghiệp; vụ Hà Văn Thắm, Chủ tịch Ngân hàng Đại Dương và Nguyễn Xuân Sơn (nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) gây thiệt hại 18.000 tỷ đồng; vụ Tạ Bá Long và Đoàn Văn An, Ngân hàng GPBank gây thiệt hại 5.000 tỷ đồng…

Với nguyên tắc “thượng tôn pháp luật; thận trọng, khách quan trong đánh giá tài liệu, chứng cứ, hành vi phạm tội”, các vụ án được đơn vị điều tra, thụ lý đều đảm bảo yêu cầu về chính trị, pháp luật và nghiệp vụ, được Đảng, Nhà nước, Bộ Công an và Tổng cục Cảnh sát đánh giá cao.