Hiện nay, tại Việt Nam, số lượng trẻ em mắc đái tháo đường tuýp 1 đã lên đến gần 2.000 trường hợp được chẩn đoán. Bệnh lý này chủ yếu xuất hiện ở nhóm trẻ dưới 18 tuổi và có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, từ sơ sinh đến tuổi trưởng thành.

Đề xuất thông tuyến khám chữa bệnh bảo hiểm y tế với trẻ dưới 18 tuổi mắc đái tháo đường tuýp 1

PGS-TS.Trần Minh Điển, Chủ tịch Hội Nhi khoa Việt Nam và Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết đái tháo đường tuýp 1, còn được gọi là đái tháo đường phụ thuộc insulin, là một căn bệnh có thể phát hiện ở bất kỳ độ tuổi nào.

Hiện vẫn còn nhiều thách thức đối với việc điều trị và chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1.

Mặc dù có thể được chẩn đoán sớm, nhưng nhiều trường hợp khi phát hiện bệnh lại ở trong tình trạng nghiêm trọng, như hôn mê, nhiễm toan, nguy cơ đe dọa tính mạng.

Bệnh đái tháo đường tuýp 1 có liên quan đến nhiều yếu tố như di truyền, môi trường, hệ miễn dịch và các tế bào β, nhưng vẫn chưa xác định rõ vai trò của từng yếu tố cụ thể.

Bệnh nhân mắc đái tháo đường tuýp 1 cần được điều trị bằng insulin, bắt đầu tại bệnh viện và sau đó có thể điều trị tại nhà khi liều thuốc đã được ổn định. Quá trình điều trị chủ yếu tập trung vào việc theo dõi và giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra.

PGS-TS.Trần Minh Điển nhấn mạnh rằng, chương trình “Chung sống cùng đái tháo đường tuýp 1” (CDiC) đã được triển khai thành công và nhận được sự đồng lòng từ các bên liên quan trong nhiều năm qua.

Chương trình không chỉ tập trung vào việc hoàn thiện mạng lưới chăm sóc bệnh nhân mà còn nâng cao nhận thức cộng đồng thông qua các hoạt động giáo dục và truyền thông.

Trong năm 2024, chương trình đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Hơn 1.500 nhân viên y tế đã được đào tạo cơ bản về đái tháo đường tuýp 1, trong khi 100 nhân viên y tế khác được đào tạo nâng cao về ứng dụng insulin thế hệ mới và công nghệ kiểm soát bệnh.

Cùng với đó, nhóm bác sỹ trẻ đã xây dựng các chương trình nhằm nâng cao nhận thức và kiến thức chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1 cho bệnh nhân và gia đình họ.

Tuy nhiên, theo Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, vẫn còn nhiều thách thức đối với việc điều trị và chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1.

Một trong những vấn đề lớn là thiếu hệ thống quản lý thông tin bệnh nhân hiệu quả, thiếu các chương trình giáo dục cấu trúc dành riêng cho bệnh nhi và gia đình, cũng như sự thiếu hụt các chuyên khoa liên quan trong chăm sóc bệnh nhân.

Việc điều trị hiện nay chủ yếu tập trung tại các cơ sở y tế chuyên sâu, điều này chưa hoàn toàn đáp ứng được xu hướng điều trị đái tháo đường của thế giới.

Để giải quyết những vấn đề này, PGS-TS.Trần Minh Điển cho rằng cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các bệnh viện, bác sĩ, bệnh nhân, gia đình, trường học và cộng đồng. Điều này sẽ giúp tạo ra một mạng lưới hỗ trợ bệnh nhân hiệu quả hơn.

Về phía Bộ Y tế theo TS.Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh đề nghị Hội Nhi khoa Việt Nam và Bệnh viện Nhi Trung ương cần tăng cường đào tạo năng lực chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh đái tháo đường tuýp 1 cho các bác sỹ chuyên ngành Nhi.

Đồng thời, cần mở rộng mạng lưới các bệnh viện được đào tạo và các nhóm bác sỹ, nhân viên y tế có khả năng chăm sóc bệnh nhân mắc đái tháo đường tuýp 1.

Theo các chuyên gia y khoa, một trong những dấu hiệu rõ rệt của bệnh tiểu đường ở trẻ em là cảm giác đói bụng liên tục, dù trẻ đã ăn rất nhiều. Nguyên nhân là do cơ thể không thể chuyển hóa glucose thành năng lượng cung cấp cho hoạt động cơ thể. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu năng lượng, gây cảm giác đói thường xuyên ở trẻ. Nếu tình trạng này kéo dài, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để có chẩn đoán chính xác.

Khát nước và đi tiểu nhiều là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh tiểu đường ở trẻ em. Khi cơ thể không thể sử dụng glucose hiệu quả, thận sẽ hoạt động quá tải để đào thải lượng glucose dư thừa qua nước tiểu. Điều này dẫn đến việc trẻ phải uống nhiều nước để bù đắp sự mất nước và tiểu thường xuyên. Nếu trẻ có các biểu hiện này, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh tiểu đường.

Bệnh tiểu đường cũng có thể ảnh hưởng đến thị giác của trẻ em. Khi đường huyết quá cao, các mạch máu và dây thần kinh trong mắt có thể bị tổn thương, dẫn đến giảm thị lực. Nếu trẻ có dấu hiệu mờ mắt hoặc khó nhìn rõ, cha mẹ cần lưu ý và đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị kịp thời.

Một dấu hiệu khác của bệnh tiểu đường là sụt cân nhanh chóng mà không có lý do rõ ràng. Khi cơ thể không thể chuyển hóa glucose thành năng lượng, nó sẽ buộc phải đốt cháy các nguồn năng lượng dự trữ như mỡ và cơ bắp. Điều này khiến trẻ giảm cân một cách đột ngột và có thể gây suy dinh dưỡng. Nếu thấy trẻ giảm cân nhanh chóng, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để chẩn đoán và điều trị bệnh tiểu đường kịp thời.

Một trong những triệu chứng nguy hiểm và có thể đe dọa tính mạng của trẻ là hơi thở có mùi hôi. Khi cơ thể trẻ không thể sử dụng glucose để tạo năng lượng, nó sẽ bắt đầu đốt cháy mỡ, tạo ra các chất gọi là xeton. Đây là một dấu hiệu của tình trạng nhiễm toan ceton, một biến chứng nguy hiểm có thể gây hôn mê và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Bệnh tiểu đường ở trẻ em là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát được nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Các bậc phụ huynh cần chú ý quan sát những dấu hiệu bất thường ở trẻ, đặc biệt là những triệu chứng liên quan đến cảm giác đói, khát nước, thị lực và sự sụt cân. Khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh tiểu đường, việc đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng.

Cùng với sự phát triển của y học, hiện nay có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả giúp trẻ em mắc bệnh tiểu đường có thể sống khỏe mạnh và phát triển bình thường. Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp trẻ có một tương lai tươi sáng, không bị ảnh hưởng nhiều bởi căn bệnh này.

Khuyến cáo về việc phát hiện và điều trị u nang tuyến thượng thận

Mới đây, các bác sỹ tại Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Bãi Cháy (TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) đã thực hiện thành công ca phẫu thuật nội soi bóc tách khối u nang tuyến thượng thận phải "khổng lồ" cho một bệnh nhân trẻ tuổi. Đáng chú ý, bệnh lý u nang tuyến thượng thận mà bệnh nhân mắc phải là một tình trạng hiếm gặp, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng.

Bệnh nhân L.T.H (26 tuổi, trú tại huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh) được đưa đến Bệnh viện Bãi Cháy trong tình trạng đau tức vùng thắt lưng phải kéo dài. Bệnh nhân không có tiền sử tăng huyết áp hay rối loạn nội tiết trước đó. Sau khi tiến hành thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng, các bác sỹ chẩn đoán bệnh nhân bị u nang tuyến thượng thận phải với kích thước lớn (124x187mm) và chỉ định phẫu thuật nội soi để cắt bỏ khối u.

Trong quá trình phẫu thuật, ekip gặp phải không ít khó khăn do khối u có kích thước quá lớn, chiếm phần lớn không gian thao tác. Tuy nhiên, với sự khéo léo và kinh nghiệm, các bác sỹ đã tiến hành bóc tách khối u nang khỏi thận và các mô xung quanh, đảm bảo cắt bỏ triệt để khối u mà không làm ảnh hưởng đến các cơ quan khác. Sau ba ngày, bệnh nhân đã hồi phục tốt và sức khỏe ổn định.

Ths.Nguyễn Thị Việt Trinh, bác sỹ điều trị chính của bệnh nhân, cho biết u nang tuyến thượng thận lớn có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai biến trong suốt quá trình phẫu thuật. Khối u kích thước lớn với sự tăng sinh mạch máu dày đặc có thể gây chảy máu, tổn thương động mạch chủ và các tạng lân cận. Đặc biệt, có nguy cơ khiến bệnh nhân bị tăng huyết áp đột ngột, một tình huống có thể dẫn đến tử vong ngay trong ca mổ hoặc sau khi khối u được lấy ra khỏi cơ thể.

U nang tuyến thượng thận thường phát triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, điều này khiến bệnh khó được phát hiện. Các bác sỹ Bệnh viện Bãi Cháy khuyến cáo người dân nên thực hiện khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm và có biện pháp xử lý kịp thời. Đặc biệt, những người có tiền sử bệnh lý nội tiết, huyết áp không kiểm soát hoặc rối loạn chuyển hóa nên chủ động kiểm tra sức khỏe.

Khi xuất hiện các triệu chứng như đau tức vùng thắt lưng hoặc bụng trên kéo dài không rõ nguyên nhân, rối loạn huyết áp, tăng huyết áp dai dẳng khó kiểm soát, mệt mỏi, sút cân không rõ nguyên nhân, rối loạn nhịp tim hay các triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn, đầy bụng, khó tiêu do khối u chèn ép cơ quan lân cận, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.

U nang tuyến thượng thận là tình trạng hình thành các khối chứa dịch hoặc mô bất thường trong nang xuất phát từ tuyến thượng thận. Đây là bệnh lý hiếm gặp, thường phát triển âm thầm và chỉ được phát hiện tình cờ thông qua siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính. Mặc dù bệnh này không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng rõ ràng, nhưng khi có biểu hiện bất thường, việc phát hiện và điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.

Nhiều yếu tố nguy cơ khiến người trẻ mắc liệt dây thần kinh số 7

Ngày nay, bệnh liệt dây thần kinh số 7 ngày càng trở nên phổ biến ở người trẻ tuổi, phần lớn là do thói quen sinh hoạt thiếu khoa học. Việc tắm khuya, để quạt hoặc điều hòa trực tiếp vào mặt, hay ra ngoài trời lạnh mà không giữ ấm đều là những yếu tố có thể gây tổn thương dây thần kinh mặt.

Một nam thanh niên 27 tuổi tại Hà Nội đã bất ngờ đối diện với tình trạng liệt nửa mặt chỉ trong vòng ba ngày, sau khi cảm thấy tê bì vùng mặt trái. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể để lại những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và thẩm mỹ của người bệnh.

Bệnh nhân L.V.V., 27 tuổi, đến Phòng khám Đa khoa Medlatec Thanh Xuân trong tình trạng liệt mặt trái đột ngột. Trước đó, anh chỉ cảm thấy tê bì vùng mặt, kèm theo cảm giác nặng đầu và mệt mỏi. Tuy nhiên, tình trạng này nhanh chóng trở nên nghiêm trọng. Miệng bệnh nhân méo lệch sang phải, mắt trái không thể nhắm kín và cảm giác đau đầu nhẹ xuất hiện. Đáng chú ý, bệnh nhân không gặp phải các triệu chứng như sốt, chóng mặt hay buồn nôn và không có tiền sử bệnh lý mạn tính.

Ths.Nguyễn Thị Huyền Thu, chuyên gia Thần Kinh tại Medlatec Thanh Xuân, sau khi thăm khám, xác định bệnh nhân bị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên (liệt Bell). Đây là tình trạng tổn thương ở dây thần kinh số 7, gây ảnh hưởng đến khả năng vận động của các cơ mặt, làm mất đối xứng khuôn mặt, méo miệng và không thể nhắm mắt hoàn toàn.

Để làm rõ nguyên nhân gây ra tình trạng liệt mặt, bác sỹ Thu đã chỉ định một số xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh: xét nghiệm máu và sinh hóa để kiểm tra dấu hiệu viêm nhiễm và chức năng của các cơ quan như gan, thận, mỡ máu, đường huyết; và chụp MRI sọ não để phát hiện các tổn thương thần kinh, mạch máu não hoặc các khối u có thể liên quan đến triệu chứng liệt mặt. Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân không có bất thường đáng kể, cũng không phát hiện tổn thương nào ở não hoặc mạch máu não.

Tuy nhiên, kết quả MRI ghi nhận viêm nhẹ niêm mạc đa xoang và phì đại cuốn mũi dưới hai bên, nhưng không phát hiện tổn thương thần kinh. Bác sỹ Thu nhận định rằng yếu tố lạnh, nhất là trong thời điểm thời tiết Hà Nội đang vào mùa lạnh, có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng liệt dây thần kinh số 7 này.

Sau khi chẩn đoán, bác sỹ Thu đưa ra phương pháp điều trị cho bệnh nhân. Bệnh nhân được chỉ định sử dụng thuốc chống viêm và ức chế miễn dịch để giảm sưng viêm và hỗ trợ tái tạo thần kinh. Đồng thời, bệnh nhân cũng được bổ sung vitamin B1, B6, B12, Mecobalamin để phục hồi chức năng thần kinh và bảo vệ bao myelin.

Điều trị phục hồi chức năng thần kinh qua châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt cũng được thực hiện để kích thích hoạt động của các cơ mặt. Một phần quan trọng trong quá trình điều trị là bảo vệ mắt, bệnh nhân được khuyên sử dụng kính bảo vệ mắt và nhỏ nước mắt nhân tạo để tránh khô mắt và viêm giác mạc. Ngoài ra, bệnh nhân cũng được khuyến cáo tránh tiếp xúc với lạnh, giữ ấm vùng đầu và mặt, đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên, mặc dù không đe dọa tính mạng, nhưng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sinh hoạt của người bệnh. Những biến chứng đáng lo ngại bao gồm méo miệng và mất đối xứng khuôn mặt do cơ mặt bị kéo về bên lành, khô mắt và viêm loét giác mạc do mất khả năng nhắm mắt hoàn toàn, rối loạn vị giác, giảm tiết nước bọt và nước mắt.

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể phải đối mặt với di chứng co cứng cơ mặt. Do đó, việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng để tránh những di chứng lâu dài, đặc biệt là trong những trường hợp nghiêm trọng hoặc nếu không được chăm sóc đúng cách.

Theo bác sỹ Thu, liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Tiếp xúc với lạnh là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất, khi không khí lạnh có thể làm viêm dây thần kinh hoặc co thắt mạch máu nuôi dưỡng, dẫn đến thiếu máu và tổn thương thần kinh. Các bệnh nhiễm trùng như viêm tai giữa, viêm xương chũm, hoặc virus herpes zoster cũng có thể làm tổn thương dây thần kinh số 7.

Dù ít gặp, nhưng các chấn thương hoặc khối u có thể là nguyên nhân gây liệt dây thần kinh số 7. Tuy nhiên, bác sỹ Thu cho biết, tiên lượng bệnh rất khả quan nếu bệnh nhân được điều trị kịp thời. Đa số bệnh nhân sẽ hồi phục gần như hoàn toàn trong vòng 2-3 tháng nếu có sự can thiệp đúng đắn. Ngược lại, nếu bệnh nhân không được điều trị sớm, di chứng như co giật cơ mặt hoặc thoái hóa thần kinh có thể xảy ra, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Ngày nay, bệnh liệt dây thần kinh số 7 ngày càng trở nên phổ biến ở người trẻ tuổi, phần lớn là do thói quen sinh hoạt thiếu khoa học. Việc tắm khuya, để quạt hoặc điều hòa trực tiếp vào mặt, hay ra ngoài trời lạnh mà không giữ ấm đều là những yếu tố có thể gây tổn thương dây thần kinh mặt.

Ngoài ra, làm việc căng thẳng, thức khuya cũng có thể làm tăng nguy cơ gây liệt dây thần kinh số 7. Khi cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng liên tục, hệ thần kinh sẽ bị kích thích mạnh, dẫn đến sự sản sinh các gốc tự do, làm suy yếu và hủy hoại bao myelin của dây thần kinh, tạo điều kiện cho các tổn thương thần kinh.

Trường hợp của bệnh nhân L.V.V. là một ví dụ điển hình cho việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng. Bác sỹ Thu khuyến cáo cộng đồng, đặc biệt là người trẻ, cần chú ý tới các triệu chứng như tê mặt, méo miệng hay không thể nhắm mắt hoàn toàn để đi khám và điều trị ngay từ giai đoạn đầu, nhằm tránh những hậu quả đáng tiếc.