Hôn mê, ngộ độc khí do đốt than sưởi ấm

Ảnh minh họa

Gia đình phát hiện bà trong tình trạng bất tỉnh, không trả lời khi gọi hỏi, và ngay lập tức đưa đến Bệnh viện Đa khoa Hà Quảng cấp cứu, sau đó chuyển lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng.

Ngày 16/1, các bác sĩ Khoa Cấp cứu - Đơn vị đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng, đã tích cực hồi sức và theo dõi chặt chẽ các chỉ số sinh tồn của bệnh nhân. Tuy nhiên, tình trạng bệnh nhân vẫn rất nghiêm trọng, với tổn thương não do ngộ độc khí CO, dẫn đến hôn mê sâu.

Việc sử dụng than để sưởi ấm vào mùa đông là thói quen phổ biến ở nhiều vùng miền núi phía Bắc, đặc biệt ở các khu vực có thời tiết lạnh giá.

Tuy nhiên, khói than chứa nhiều thành phần độc hại như carbon monoxit (CO), carbon dioxide (CO2), oxit nitơ (NOx), và các chất khác như lưu huỳnh oxit (SOx), muội than, hydrocacbon chưa cháy hết (CnHm), formaldehyde (HCHO)... Những chất này khi tỏa ra trong không khí sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.

Đặc biệt, CO là khí không màu, không mùi, rất khó phát hiện. Khi hít phải, CO nhanh chóng ngấm vào máu, làm giảm nồng độ oxy trong máu, gây ra các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, yếu, buồn nôn, đau ngực và rối loạn tri giác. Hít phải một lượng lớn khí CO có thể dẫn đến bất tỉnh và tử vong rất nhanh.

Các bác sỹ khuyến cáo người dân trong điều kiện thời tiết lạnh, tuyệt đối không nên sử dụng than củi và đóng kín cửa trong nhà. Theo TS.Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, việc đốt than, củi hoặc sử dụng khí gas trong phòng kín sẽ làm giảm ôxy và sinh ra ngày càng nhiều khí CO, gây ngộ độc.

Khí CO không có màu, mùi, rất khó phát hiện, đặc biệt khi đang ngủ. Quá trình nhiễm độc khí CO diễn ra nhanh chóng. Khi hít phải, khí CO sẽ ngấm vào máu và thay thế oxy trong máu, khiến nạn nhân đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn, đau ngực, và rối loạn tri giác.

Khi cảm thấy có dấu hiệu bất thường, nạn nhân có thể mất khả năng chống cự và dần dần bất tỉnh. Những trường hợp hít phải lượng lớn khí CO có thể bị ngộ độc nặng, gây bất tỉnh và tử vong nhanh chóng, đặc biệt ở phụ nữ mang thai, trẻ em, người già, hoặc những người mắc bệnh tim, phổi mãn tính.

Khoảng 40% người bị ngộ độc khí CO sẽ để lại di chứng lâu dài như giảm trí nhớ, khó tập trung, cơ mặt liệt, vận động bất thường, đi lại khó khăn, tay chân cứng và run rẩy, liệt nửa người...

Để phòng ngừa ngộ độc khí CO, Cục Quản lý môi trường, Bộ Y tế khuyến cáo người dân nên sử dụng các thiết bị sưởi ấm an toàn thay vì đốt than, củi trong phòng kín.

Ở những khu vực kinh tế khó khăn, chưa có điều kiện trang bị các loại máy móc hiện đại, người dân không nên sử dụng than củi hoặc than tổ ong để đốt trong phòng kín. Nếu thời tiết quá lạnh và buộc phải sử dụng than, chỉ nên dùng trong thời gian ngắn, cần mở hé cửa để đảm bảo thông khí và chỉ sưởi ấm khi mọi người còn thức; tuyệt đối không sưởi qua đêm và đóng kín cửa phòng.

Những gia đình thường xuyên dùng bếp than để đun nấu cần đặt bếp ở những nơi thoáng khí, không đốt than trong nhà, trong lều, và không cho động cơ xe máy, ô tô nổ máy trong phòng, kể cả khi cửa mở.

Khi phát hiện có người bị ngộ độc khí than, người nhà cần nhanh chóng mở cửa thông thoáng không khí, mang khẩu trang ẩm và đưa nạn nhân ra khỏi khu vực nguy hiểm. Nếu bệnh nhân ngừng thở hoặc thở yếu, cần tiến hành thổi ngạt ngay và nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Đối với các phương pháp sưởi ấm hiện đại như máy sưởi bức xạ hồng ngoại (quạt sưởi, đèn sưởi, lò sưởi...), cần đặc biệt chú ý, không để gần trẻ nhỏ và người già. Khoảng cách đặt máy sưởi nên cách xa từ 1 đến 2 mét, và nên để chế độ quay để tránh chiếu sưởi trực tiếp. Khi sử dụng chăn điện, cần kiểm tra kỹ trước khi dùng, bật chế độ ấm vừa đủ và tắt khi đã đủ ấm, không giặt chăn điện khi còn ướt.

Tưởng đau đầu, hóa ung thư phổi di căn não

Một người đàn ông 70 tuổi đã phải đối mặt với tình huống đau đầu kéo dài, ho khan, đau ngực và mệt mỏi trong suốt hai tuần. Khi đi khám, ông phát hiện bị ung thư phổi di căn não.

Theo gia đình, bệnh nhân có tiền sử nghiện thuốc lá hơn 50 năm, uống rượu bia nhiều, và mắc các bệnh như tăng huyết áp và đái tháo đường. Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy có tổn thương di căn não. Sau đó, chụp cắt lớp vi tính ngực - bụng xác nhận ung thư phổi đã di căn não và thượng thận.

Bác sỹ Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh nhân thuộc nhóm có nguy cơ cao vì đã hút thuốc lá lâu năm, nghiện rượu bia và mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Hiện bác sỹ đã lập phác đồ điều trị để kéo dài sự sống, phù hợp với tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Ung thư phổi là một trong ba loại ung thư phổ biến nhất và là nguyên nhân tử vong hàng đầu do ung thư trên toàn cầu. Theo số liệu từ Globocan 2020, tại Việt Nam, ung thư phổi đứng thứ hai ở cả nam và nữ, chỉ sau ung thư gan ở nam giới và ung thư vú ở nữ giới. Mỗi năm, nước ta ghi nhận hơn 26.000 ca mắc mới và 23.700 ca tử vong.

Nam giới mắc ung thư phổi gấp ba lần nữ giới, chủ yếu do thói quen hút thuốc lá. Cụ thể, 90% ca ung thư phổi liên quan đến việc hút thuốc lá, và 4% là do hút thuốc lá thụ động. Hút thuốc làm tăng nguy cơ ung thư phổi gấp 15-30 lần so với các loại ung thư khác. Bên cạnh đó, yếu tố di truyền và môi trường ô nhiễm cũng góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.

Bác sỹ Phương nhấn mạnh, phát hiện ung thư sớm giúp tăng tỷ lệ điều trị thành công và giảm chi phí điều trị. Tầm soát ung thư phổi có thể phát hiện 80% ca bệnh ở giai đoạn sớm, khi việc điều trị sẽ hiệu quả hơn rất nhiều so với khi bệnh ở giai đoạn muộn. Các phương pháp tầm soát bao gồm xét nghiệm máu (CEA, CA-125, Cyfra 21-1...), chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT).

Vị bác sỹ của Bệnh viện Bạch Mai cũng khuyến cáo, khi có các dấu hiệu bất thường như ho kéo dài, mệt mỏi, hụt hơi, sụt cân không rõ nguyên nhân, người dân cần đi khám ngay. Đặc biệt, những người hút thuốc lá hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư nên thực hiện tầm soát định kỳ từ sau 40 tuổi.

Cảnh giác với loại nấm hiếm gặp ăn mòn vùng ngực

Các vi khuẩn nấm sợi phát triển mạnh, kết hợp với vùng ngực của bệnh nhân bị nhiễm nấm khá phức tạp, nên cần điều trị tích cực bằng thuốc diệt nấm, thuốc kháng nấm tiêm truyền và sát khuẩn kỹ càng.

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thông báo vừa điều trị thành công cho một bệnh nhân mắc nấm hiếm gặp, gây hoại tử mô cơ vùng ngực trái.

Trước đó, sau một ngày làm việc tại nghĩa trang, ông N.T.T (60 tuổi, quê Tuyên Quang, nghề quản trang) nhận thấy trên ngực xuất hiện một nốt đỏ nhỏ, giống như mụn thông thường. Hai ngày sau, nốt đỏ này to dần, bằng móng tay, chuyển sang màu đen và lan rộng. Ông T. quyết định đến khám và nhập viện tại cơ sở y tế huyện.

Tuy nhiên, sau hai ngày điều trị, vết loét không chỉ không thuyên giảm mà còn lan rộng và gây đau đớn. Ngay trong đêm đó, ông T. được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Các bác sỹ chẩn đoán ông bị viêm mô bào hoại tử vùng ngực trái, đồng thời có tiền sử mắc gout mạn tính và tăng huyết áp.

Khi nhập viện, tình trạng của ông T. vẫn tỉnh táo, nhưng vết loét trên ngực đã hoại tử đen, kích thước khoảng 10x10 cm, lan rộng ra. Các bác sĩ tại Khoa Ngoại Chấn thương - Chỉnh hình - Thần kinh Cột sống đã chẩn đoán ông mắc bệnh hoại tử mô giống như hoại thư sinh hơi và quyết định phẫu thuật để loại bỏ phần hoại tử. Tuy nhiên, đến ngày thứ hai sau mổ, bác sỹ phát hiện bệnh nhân bị nhiễm nấm gây hoại tử.

Các vi khuẩn nấm sợi phát triển mạnh và do khu vực ngực bị nhiễm nấm phức tạp, nên ông T. phải được điều trị tích cực bằng thuốc diệt nấm, thuốc kháng nấm tiêm truyền, kết hợp với sát khuẩn kỹ lưỡng.

Theo bác sỹ chuyên khoa I Phạm Văn Tỉnh, Khoa Ngoại Chấn thương - Chỉnh hình - Thần kinh Cột sống, nấm gây hoại tử là một căn bệnh khá hiếm gặp và rất khó nhận diện ngay từ giai đoạn đầu.

Các dấu hiệu ban đầu thường không rõ ràng, vì bệnh tiến triển nhanh với vết loét có màu đen trên da (rất nguy hiểm), nhưng không sinh mủ hay nhiễm khuẩn tấy đỏ. Vì vậy, cần chú ý đến các tổn thương màu đen trên da để phát hiện sớm.

Ông T. được thực hiện phẫu thuật lần hai để loại bỏ hoàn toàn các vùng hoại tử và vi khuẩn nấm sợi xâm nhập sâu vào mô cơ. Sau ca phẫu thuật này, sức khỏe của ông đã dần ổn định. Dự kiến, sau 7 ngày, ông T. sẽ tiếp tục được phẫu thuật vá da vùng ngực.

Bác sỹ Phạm Văn Tỉnh khuyến cáo, người dân, đặc biệt là những nạn nhân bị chấn thương, cần chú ý đến các vết trầy xước có tiếp xúc với đất bẩn. Những vết thương như vậy dễ bị nhiễm nấm và có thể dẫn đến nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời.