Hành động mạnh mẽ hơn để ngăn ngừa và kiểm soát đại dịch trong tương lai

Nhân dịp Ngày Quốc tế phòng chống dịch bệnh 2024, trong hội nghị tổng kết công tác phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2024 và Kế hoạch phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2025 tổ chức ngày 26/12, PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế, đã kêu gọi toàn dân và cộng đồng nâng cao ý thức phòng bệnh, tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống dịch.

Tại Việt Nam, công tác phòng, chống dịch bệnh năm 2024 đã đạt được những kết quả tích cực.

Bộ Y tế cũng đề nghị các ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ, chỉ đạo chính quyền các cấp, huy động sự tham gia của toàn xã hội, các tổ chức chính trị, đoàn thể để chủ động phòng bệnh từ sớm, từ xa, hạn chế dịch bệnh bùng phát, bảo vệ an sinh xã hội và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Theo Bộ Y tế, tình hình bệnh truyền nhiễm vẫn diễn biến khó lường và khó dự báo. Năm 2024, thế giới ghi nhận 13,3 triệu ca mắc sốt xuất huyết và hơn 9.600 ca tử vong.

TS.Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, cho biết dịch sốt xuất huyết hiện đã lây lan tại hơn 100 quốc gia, trong đó khu vực Châu Mỹ, Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương là những nơi nghiêm trọng nhất.

Một bệnh truyền nhiễm khác gia tăng mạnh mẽ sau đại dịch Covid-19 là dịch sởi. Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo về sự gia tăng các ca mắc bệnh sởi và nguy cơ bùng phát dịch tại nhiều khu vực do tỷ lệ tiêm vắc-xin thấp (chỉ đạt khoảng 80%).

Các dịch bệnh khác như mpox, dịch tả, bại liệt, Marburg… tiếp tục bùng phát tại nhiều quốc gia, khẳng định rằng bệnh truyền nhiễm luôn là mối đe dọa đối với mọi quốc gia.

Tại Việt Nam, công tác phòng chống dịch bệnh năm 2024 đã đạt được những kết quả tích cực. Các bệnh truyền nhiễm lưu hành như sốt xuất huyết, tay chân miệng, sốt rét đã giảm mạnh so với năm 2023. Đặc biệt, không ghi nhận ca tử vong do COVID-19, và không có các bệnh nguy hiểm nhóm A (Ebola, MERS-CoV, cúm A/H7N9) xâm nhập.

Trong bối cảnh diễn biến thời tiết khó lường và gia tăng giao thương trong dịp lễ Tết, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương nhấn mạnh, các địa phương cần khẩn trương triển khai kế hoạch phòng chống dịch bệnh cho năm 2025, tăng cường giám sát và tiêm chủng mở rộng, đặc biệt là chiến dịch chống dịch sởi.

Bộ Y tế cũng yêu cầu các Sở Y tế phối hợp với các cơ sở khám chữa bệnh đảm bảo công tác thu dung, cấp cứu và điều trị trong mùa lễ hội và dịp Tết Nguyên Đán 2025. Việc kiểm soát nhiễm khuẩn và phòng, chống dịch bệnh tại các cơ sở y tế cần được thực hiện nghiêm ngặt.

Các cơ quan truyền thông cũng cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống dịch bệnh, khuyến khích người dân tiêm chủng đầy đủ.

Đồng thời, Bộ Y tế cũng yêu cầu các Sở Giáo dục và Đào tạo, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế trong công tác vệ sinh phòng bệnh và bảo đảm an toàn thực phẩm, nước uống sạch.

Những nỗ lực đồng bộ này sẽ giúp kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh trong năm 2025 và ngăn ngừa các đại dịch trong tương lai.

Bộ Y tế đề xuất quy định mới về áp dụng tiêu chuẩn GMP đối với thuốc có nguy cơ cao

Bộ Y tế đang đề xuất sửa đổi quy định về việc áp dụng Thực hành tốt sản xuất (GMP) đối với các thuốc có nguy cơ cao. Theo đó, những loại thuốc và nguyên liệu làm thuốc có tính chất đặc biệt như thuốc kháng sinh nhóm betalactam, thuốc độc tế bào, thuốc chứa hormone sinh dục, vắc-xin sinh phẩm chứa vi sinh vật sống và các loại thuốc có yêu cầu sản xuất riêng biệt sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn GMP nghiêm ngặt hơn.

GMP là bộ nguyên tắc và tiêu chuẩn về sản xuất thuốc và nguyên liệu làm thuốc nhằm đảm bảo chất lượng đồng nhất, an toàn cho người sử dụng. Các sản phẩm thuốc phải được sản xuất, kiểm tra và giám sát phù hợp với các tiêu chuẩn chất lượng đã được xác định, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đáp ứng yêu cầu của giấy đăng ký lưu hành.

Bộ Y tế đang dự thảo sửa đổi Thông tư số 35/2018/TT-BYT và bổ sung những quy định chi tiết liên quan đến việc áp dụng GMP đối với các thuốc có nguy cơ cao.

Các loại thuốc và nguyên liệu làm thuốc như kháng sinh betalactam (Penicillins, Cephalosporins, Penems…), thuốc độc tế bào, thuốc có hormone sinh dục thuộc nhóm tránh thai, vắc-xin, sinh phẩm chứa vi sinh vật sống sẽ phải sản xuất tại các cơ sở đạt tiêu chuẩn GMP quốc tế (WHO-GMP, PIC/S-GMP, EU-GMP và tương đương EU-GMP).

Các cơ sở này phải bảo đảm các điều kiện sản xuất riêng biệt, bao gồm nhà xưởng và trang thiết bị sản xuất riêng biệt, đồng thời có biện pháp phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm, đảm bảo không ảnh hưởng đến môi trường và các sản phẩm thuốc khác.

Đối với các loại thuốc như thuốc chống ung thư, thuốc hormone sinh dục và các thuốc có hoạt tính mạnh không thuộc nhóm thuốc nêu trên, Bộ Y tế yêu cầu các cơ sở sản xuất phải xác định rõ mức độ cần thiết về nhà xưởng và trang thiết bị sản xuất riêng biệt. Việc này sẽ được xác định dựa trên đánh giá nguy cơ và hướng dẫn của các cơ quan quản lý dược quốc tế như Cơ quan quản lý Dược Châu Âu (EMA) hoặc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Bộ Y tế cũng đề xuất rằng các cơ sở sản xuất thuốc đạt chứng nhận GMP từ các quốc gia phát triển (như Hoa Kỳ, EU, Australia, Nhật Bản, Canada) sẽ được công nhận là đáp ứng tiêu chuẩn GMP. Các cơ sở này sẽ phải cung cấp thông tin về phạm vi hoạt động và được công nhận theo các quy định tại Thông tư số 35/2018/TT-BYT và các sửa đổi bổ sung tại Thông tư số 12/2022/TT-BYT.

Bộ Y tế nhấn mạnh, việc áp dụng các tiêu chuẩn GMP đối với các loại thuốc có nguy cơ cao là bước đi quan trọng nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nâng cao chất lượng sản phẩm và đồng thời đáp ứng các yêu cầu của các cơ quan quản lý y tế quốc tế.

Kết hợp y dược cổ truyền và hiện đại trong điều trị bệnh không lây nhiễm

Hội thảo khoa học y dược cổ truyền toàn quốc lần thứ ba, với chủ đề “Y dược cổ truyền kết hợp y dược hiện đại trong điều trị bệnh không lây nhiễm”, là một trong các sự kiện hưởng ứng kỷ niệm 300 năm ngày sinh của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724 - 2024).

Hội thảo này nhằm thảo luận, phân tích và làm rõ vai trò của việc kết hợp giữa y dược cổ truyền và y dược hiện đại trong điều trị bệnh không lây nhiễm.

Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, việc UNESCO thông qua nghị quyết phê chuẩn danh sách các “Danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử niên khóa 2024 - 2025”, trong đó có hồ sơ kỷ niệm 300 năm ngày sinh của danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, là sự ghi nhận quốc tế đối với những đóng góp to lớn của ông cho y học, xã hội và cộng đồng.

Nghị quyết này không chỉ đánh dấu sự tôn vinh cá nhân Hải Thượng Lãn Ông mà còn khẳng định vai trò quan trọng của Việt Nam trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa và xã hội, qua đó tôn vinh tài năng và trí tuệ Việt Nam trên trường quốc tế.

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cũng nhấn mạnh rằng, Y dược cổ truyền Việt Nam, với lịch sử lâu dài và sự phát triển song hành cùng dân tộc, vẫn giữ một vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Ông trích dẫn lời của Bác Hồ trong thư gửi ngành y tế: "Các cô, các chú phải phát huy nền y học của ta, phải biết kết hợp giữa thuốc tây và thuốc ta", nhấn mạnh tầm quan trọng của sự kết hợp giữa y dược cổ truyền và y dược hiện đại trong công tác chăm sóc sức khỏe.

Thứ trưởng cũng khẳng định, hiện nay, việc áp dụng các thành tựu khoa học trong nghiên cứu và ứng dụng y dược cổ truyền đang đem lại những thành công lớn cho nền y học Việt Nam. Ông kêu gọi cần phát huy tiềm năng của y dược cổ truyền để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của Nhân dân.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, ông Lê Ngọc Châu, đã chia sẻ về công tác y tế tại địa phương, trong đó nhấn mạnh các chính sách phát triển y dược cổ truyền, với mục tiêu kết hợp y học cổ truyền và y học hiện đại để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Hà Tĩnh cũng đặc biệt chú trọng đến việc bảo tồn và phát triển dược liệu quý, một yếu tố quan trọng trong y học cổ truyền.

Giám đốc Bệnh viện Châm cứu Trung ương cho rằng, di sản của Hải Thượng Lãn Ông không chỉ nằm ở những bài thuốc quý mà còn ở tinh thần nhân đạo, cống hiến vì cộng đồng.

Những giá trị này góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống chữa bệnh bằng thảo dược, đồng thời là cơ sở để nghiên cứu và phát triển các phương pháp điều trị trong thời đại hiện nay.

Các tham luận tại hội thảo tập trung làm rõ giá trị và tầm vóc của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông, cũng như phân tích hiệu quả của việc kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại trong điều trị bệnh không lây nhiễm.

Các nghiên cứu và kết quả thảo luận tại hội thảo sẽ là cơ sở quan trọng để ngành y tế tiếp tục phát triển nền y học Việt Nam, đáp ứng nhu cầu bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân.

Kết thúc hội thảo, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đánh giá cao các tham luận và đề nghị các địa phương và đơn vị liên quan đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng các kết quả khoa học vào công tác điều trị, từ đó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.